سید مهدی دادمرزی - استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم

به طور کلی بحث مسئولیت مدنی در روابط زوجین از مباحث بکر در حقوق مسئولیت مدنی ایران است. در این مقاله با نگاهی مقدماتی و کلی به این مسئله، اهمیت این موضوع را نشان می دهیم و قابلیت مطرح کردن این موضوع را حتی در خصوصی ترین روابط زن و شوهر تبیین می کنیم. همچنین با معرفی پاره ای از مفاهیم مربوط به بحث، مبانی مسئله را بیان می کنیم. در این خصوص، برای اولین بار «دکترین مصونیت و در واقع، ممنوعیت اعضای خانواده از طرح دعوای مسئولیت مدنی (قهری) علیه یکدیگر» را که میراث حقوق کامن لا است، مطرح می کنیم. به ویژه این نظریه در دو نظام حقوقی آمریکا و انگلستان بسیار مطرح است که نشان دادیم آثار و حتی خود دکترین مذکور هنوز در انگلستان و آمریکا پابرجا است. به هنگام تبیین موضع حقوق داخلی مبنی بر پذیرفته نبودن این نظریه و مبانی آن در عین شناسایی نقش آموزه های اخلاقی در قلمرو حقوق مسئولیت مدنی و معرفی مصادیقی از این تاثیر در فقه امامیه، به ریشه مغفول مانده مسئله در حقوق غربی پرداخته ایم و آن را عبارت از فقدان شناسایی تاریخی مالکیت زن و زوجه دانسته ایم.  

مسئولیت مدنی, ضمان قهری, مسئولیت غیرقراردادی, حقوق خانواده, خطای مدنی, دکترین مصونیت