مصطفی دانش پژوه - دانشیار گروه حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

تفاوت نقش نسب پدری و مادری در اعطای تابعیت ایرانی «تولدی» و «تبعی» به فرزندان در قوانین تابعیت ایران سبب شده کسانی که مسائل حقوقی را بیشتر از منظر جنسیتی می نگرند، قانون تابعیت ایران را به طور کلی، یا دست کم در موارد مذکور، به تبعیض جنسیتی متهم و محکوم سازند و با جهت گیری تساوی گرایانه (بیشتر فمینیستی)، خواستار اصلاح قوانین موجود شوند. این مقاله با تحلیل منطقی مواد قانونی مربوط و تامل در دیدگاه فوق، به این نتیجه می رسد که ۱. نظام قانونی تابعیت ایران بر تفاوت استوار نیست و در بسیاری از موارد تساوی حاکم است. ۲. در موارد اختلاف و تفاوت، از جمله در موارد مذکور، تفاوت صبغه و ماهیت جنسیتی ندارد. ۳. تفاوت های مذکور پشتوانه منطقی و قانع کننده ای ندارند، بنابراین اصلاح قانون با استفاده از راه حل های منطقی حقوقی ضروری به نظر می رسد.

حقیقت تابعیت, تابعیت و جنسیت, تساوی جنسیتی در تابعیت, تفاوت جنسیتی در تابعیت