مسلم ناصری - دانشجوی دکتری شیعه شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
حسن زندیه - استادیار گروه تاریخ، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
علی رضا سلطانی - دانشیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران.

هر متنی مخاطبانش را به فهم خاصی از واقعیت سوق می دهد. قصه ابومسلم نامه از زمان پیدایش، صحنه رویارویی طیف ها و جریان های مذهبی فکری به تبعیت از قدرت سیاسی بوده است. نقش رویا و مکاشفه در ساختار این اثر سبب شده است قصه ای ایدئولوژیک و متناسب با فهم مخاطب شیعی شکل بگیرد و در شکل گیری آثار بعدی همچون جهان گشای خاقان و عالم آرای صفوی نقش داشته است. در این نوشتار می کوشیم، مبتنی بر چارچوب فرکلاف، تاثیر رویا در گفتمان شیعی در مخالفت با گفتمان اهل سنت در قصه ابومسلم نامه را بررسی، و با استفاده از تمهیدات بلاغی این مسئله را توصیف، تفسیر و تبیین کنیم که چگونه شیعیان عصر صفوی با برجسته کردن خود، و بهره مندی از تمهیدات بلاغی و دیگر ابزارهای قدرت توانستند در چارچوب گفتمانی غالب، حریف سنی خود را از صحنه سیاسی فرهنگی به حاشیه برانند و موجب گسترش، و سرانجام سلطه سیاسی در ایران شوند. استفاده از رویا به گونه ای هدفمند برای پیشبرد این هدف، موضوع این مقاله است که به شیوه توصیفی تحلیلی مبتنی بر منابع کتاب خانه ای پی گرفته خواهد شد.

رویا, تشیع, تسنن, ابومسلم نامه, فرکلاف, تحلیل انتقادی