علی یاراحمدی - دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی عمران، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
محسن فلاح زواره - دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی عمران، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
مجید ذبیحی طاری - گروه مهندسی عمران، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

 سرعت غیرمجاز تخلفی رایج در راهها و به­خصوص در میان رانندگان جوان است. از جمله عوامل موثر در رانندگی با سرعت زیاد، نگرش و باور رانندگان می­باشند. لذا در پژوهش حاضر به بررسی نقش نگرش و باور رانندگان جوان بر بازدارندگی جرایم مربوط به سرعت غیرمجاز (جریمه نقدی، نمره منفی، توقیف خودرو و محرومیت اجتماعی) پرداخته شد. پرسشنامه به روش طراحی آزمایش انتخاب با رویکرد ترجیحات بیان شده طراحی گردید که شامل ترکیبات مختلفی از انواع جرایم بود. به علاوه سوالاتی به منظور سنجش نگرش نسبت به تصادف، نگرش نسبت به رانندگی با سرعت زیاد و همچنین باور نسبت به جرایم رانندگی ارائه گردید. داده­های پژوهش با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس و از میان دانشجویان دارای فعالیت رانندگی که در یکی از پردیس­های کرج دانشگاه خوارزمی تهران، دانشکده­های فنی دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران-شرق مشغول به تحصیل بودند گردآوری شد. در مجموع ۵۵۰ پرسشنامه از پردیس­های دانشگاهی به دست آمد. با هدف بررسی رفتار انتخاب جریمه رانندگان و تاثیر نقش نگرش و باور رانندگان بر آن، از رویکرد انتخاب گسسته و مدل لوجیت چند جمله­ای استفاده شد. براساس نتایج، محرومیت اجتماعی برای رانندگانی که نسبت به رعایت سرعت مجاز در تصادفات نگرش مثبتی داشتند، از دو مکانیزم نمره منفی و جریمه نقدی بازدارنده­تر به دست آمد. همچنین بررسی برهمکنش باور رانندگان نسبت به جرایم و محرومیت اجتماعی نشان داد، برای رانندگانی که نسبت به کاربرد صحیح جرایم راهنمایی و رانندگی باور مثبتی نداشته­اند، محرومیت از حقوق اجتماعی بازدارندگی کمتری نسبت به سایر رانندگان داشته است.

نقض قوانین رانندگی, نگرش, باور, رانندگی با سرعت زیاد, لوجیت چند جمله ای