هدایت اله تقی زاده - استادیار گروه زبان و ادبیات، دانشگاه فرهنگیان
محدثه برقی - دبیر عربی، اداره آموزش و پرورش استان سمنان، منطقه بسطام

هدف از این پژوهش، کمک به ارتقاء کیفیت آموزش زبان عربی در نظام آموزشی، از راه بررسی و معرفی عوامل چالش زای مهم آموزش زبان عربی است. در این تحقیق تلاش شده است تا از نظرات دبیران محترم عربی به عنوان متخصصان آموزش و مهمترین افراد دخیل در میزان موفقیت آموزش و یادگیری زبان عربی استفاده بهینه به عمل آید. شواهد و تحقیقات علمی، چالش های موجود در نظام آموزشی در حیطه عناصر برنامه درسی آموزش عربی، عوامل تعدیل کننده یادگیری زبان خارجی (شامل موانع، مزیت ها و عوامل تسهیل)، پیامدها (مثبت و منفی)، ویژگی های زمینه ای (تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، ساختاری) مورد مطالعه و بررسی و نتیجه گیری قرار میگیرد. برای اعتبار سنجی داده های به دست آمده دو نمونه پرسشنامه محقق ساخته، در اختیار جامعه آماری ۲۰۰ نفری قرار گرفته است. نتیجه پژوهش نشان میدهد که کتابهای درسی زبان عربی در ایران تنها بر اساس مهارتهای خواندن و ترجمه، تالیف شده اند. لذا هدف از یادگیری زبان عربی باید افزایش مهارت مکالمه باشد تا بتوان از طریق آن به مهارت ارتباط دست یافت. همچنین تحلیل نظرخواهی از دبیران نشان میدهد که باور و نظر معلمان در رابطه با آموزش زبان عربی به جهت عوامل بیرونی (از قبیل امکانات نامناسب، عوامل فرهنگی خانواده و دانش آموزان، عدم هماهنگی در برنامه درسی و محتوای کتابها) و عوامل مادی و معنوی (از قبیل انگیزه) متفاوت از عملکرد آنها در کلاس درس میباشد. لذا با ایجاد هماهنگی و همسویی مطلوب برنامه درسی و چهار عنصر »هدف«، »محتوای کتب درسی«، »ارزشیابی« و »زمان« در جهت تقویت توان ارتباطی دانش آموزان، میتوان به تغییر فرهنگ آموزشی تاثیرگذار بر عناصر دیگر برنامه درسی امیدوار بود.

زبان عربی، عوامل چالش زا در آموزش زبان عربی، برنامه ریزی درسی، آسیب شناسی