خلیل پروینی - استاد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس
پرنیان هوشنگی ماهر - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش زبان عربی، دانشگاه تربیت مدرس

فرهنگ لغت هویت یک ملت و ابزاری برای پیشرفت زبان و بازگوکننده ی نیازهای گویشوران به شمار می آید. این نیازها پیوسته در حال نوگرایی است و امروزه جهان عرب شاهد رویدادهای مهمی است. زبان عربی همراه با این رویدادها در حال تغییر بوده و به هر شکلی قادر به بازگویی این نیازهاست. اگر نوگرایی در عرصه های مختلف علوم نبود، زبان متروک و نابود می شد. این مهم پیش روی ماست تا به این پیشرفت و عوامل تاثیرگذار آن بپردازیم و نگذاریم زبان عربی را به جامد و خشک بودن متهم کنند. از آنجا که فرهنگ لغت یکی از مهمترین ابزارهای آموزش زبان دوم به شمار میرود، این پژوهش بر پایه روش توصیفی تحلیلی، مقایسه ای بین کلمات نوظهور در دو فرهنگ لغت "المکنز الکبیر" (احمد مختار عمر) و "المعجم الوسیط" (فرهنگستان زبان عربی قاهره) که جایگاه خاصی در جریانهای علمی و فرهنگی ایران دارد، انجام میدهد. به این نتیجه رسیدیم که کلمات نوظهور در فرهنگ لغت "المکنز الکبیر"، ۱۲۳۵ کلمه به نسبت % ۳/۵۷ و در "المعجم الوسیط"، ۴۹۵ کلمه به نسبت % ۱/۶۴ است. همچنین سبب فزونی کلمات نوظهور در فرهنگ لغت " المکنز الکبیر" آن است که این کتاب هر کلمه ای را که پس از قرن چهارم هجری کاربرد داشته، در زمره کلمات نوظهور قرار داده است.

فرهنگ لغتهای عربی معاصر، کلمات نوظهور، المکنز الکبیر، المعجم الوسیط.