نه رمین حسینی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی صومعهسرا
غلامحسین آقاجری - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی مرتع دانشگاه خاتم الانبیاء بهبهان
مائده عناناتی - کارشناس مسئول جنگل و مرتع اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان هندیجان
محمد بویری ده شیخ - کارشناس مسئول آبخیزداری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان هندیجان
آرش طیب - رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان هندیجان
نجمه گنجی - دانشجوی دکتری مدیریت و کنترل بیابان دانشگاه گرگان

دانش بومی برخاسته از متن جوامع بشری در طول سالیان دراز و حاصل تجارب و آزمون و خطاهایی بوده که در بستر طبیعی پدید آمده است و ریشه در باورهای مردم دارد. در چند دهه اخیر، برنامه ریزی و اجرای طرحهای توسعه، از جمله استفاده از دانش بومی کشاورزی و منابع طبیعی شکلهای اجتماعی و شیوه های تصمیمگیری را تحت عنوان فن آوری مناسب و یا فنآوری پایدار، ضروری ساخته است. دلیل این تحول عظیم، سیاستهای ناموفق توسعه و پیامدهای نامطلوب زیست محیطی حاصل از آنهاست. چرا که دانش رسمی از یک سو در درک نیازها و علایق مردم روستایی توانایی لازم را ندارد و از طرف دیگر بسیاری از فن آوریها عمدتا به دلیل وارداتی بودن، در شرایط روستا کاربرد لازم را ندارند. از این رو مقاله حاضر به منظور بیان اهمیت هر چه بیشتر دانش بومی در منابع طبیعی و معرفی هر چه بیشتر این دانش با مروری بر مطالعات انجام شده در این راستا صورت گرفت. برای این منظور در مقاله حاضر پس از مقدمه ای در خصوص اهمیت دانش بومی از دیدگاه محققان در این زمینه و خلاصهای از تحقیقات انجام شده به اهمیت تلفیق دانش بومی و نوین در حفاظت از منابع طبیعی و دانش بومی در زمینه مرتع و جنگل و تغییرات ایجاد شده در عناصر مربوط به دانش بومی استفاده از جنگل و مرتع از اصلاحات اراضی تاکنون بعلاوه ی تغییر بهره برداری استفاده کنندگان از مراتع و جنگلها و سپس چگونگی مدیریت دام با استفاده از دانش بومی پرداخته شد.

تغذیه بومی دام، بهره برداری سنتی، منابع طبیعی، جنگل