صفر معروفی - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

معمولا آنالیز خشکسالی های منطقه ای با استفاده از داده های بارندگی و یا جریانهای رودخانه ای که به ترتیب توسط ایستگاه های باران سنجی و دبی سنجی اندازه گیری میشوند صورت می گیرد. در صورتی که محاسبات خشکسالی بر اساس داده های بارندگی انجام شود به آن خشکسالی متنورولوژیکی و در غیر این صورت خشکسالی هیدرولوژیکی می گویند. هر یک از انواع خشکسالی چنانچه در مقیاس منطقه ای مورد بررسی قرار گیرند می بایست مبتنی بر داده هایی با دقت کافی، مناسب و حاکم بر شرایط منطقه باشند تا قابلیت اعتماد بیشتری بر نتایج آنها وجود داشته باشد. هدف از اینمطالعه مقایسه داده های فصلی بارندگی و جریان سطحی در تعدادی از حوضه های آبریز منطقه غرب کشور به منظور انتخاب مناسبترین روش مطالعه خشکسالی در مقیاس منطقه ای می باشد. در این رابطه از داده های روزانه 43 ایستگاه باران سنجی و 35 ایستگاه آب سنجی که طول دوره آماری آنها بین 15 تا 45 سال بود، استفاده گردید و پس از اصلاح و تکمیل آنها (در مواردی که ضروری داشت)، ابتدا توزیع فصلی و سالانه هر یک از سری های داده های فصلی مربوط به دو گروه اصلی اطلاعات حوضه های مورد نظر محاسبه گردید. بررسی نتایج بدست آمده نشان می دهد که بطور متوسط ضریب تغییرات و خطای استاندارد سری آماری ایستگاه های دبی سنجی در حدود 4 برابر میزان ضریب تغییرات سری آماری ایستگاه های باران سنجی می باشد. میزان تغییرات فصلی بارندگی مناطق مختلف منطقه 44 درصد و حدود تغییرات آن بین 32 تا 171 درصد می باشد. در صورتی که میزان متوسط تغییرات فصلی جریان آبراهه ای 163 درصد و حدود تغییرات آن بین 150 تا 207 درصد می باشد. نتایج بدست آمده بیانگر وجود یک تاخیر زمانی بین توزیع فصلی بارندگی و جریان آبراهه ای در بین ایستگاه های مورد نظر می باشدکه نشان دهنده نوع رژیم آبدهی منطقه می باشد. بطور کلی نتایج این مطالعه نشان می دهد که برای مطالعات سیکل های کم آبی یا پر آبی در مقیاس منطقه ای، اعماد بیشتری می توان بر اطلاعات و آمار بارندگی نمود تا دبی جریانهای آبراهه ای و رودخانه ای

حوضه آبریز ، رژیم آبدهی ، بارندگی ، دوره های پر آبی و کم آبی