مهراب زالی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته مدیریت حوزههای آبخیز، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ساری

سیل یکی از ویران کننده ترین خطرات طبیعی در جهان است که بیشترین میزان مرگ ومیر و خسارت را به بار آورده است. به عنوان پدیده های هیدرولوژیکی شدید، سیل ها میتوانند ب سیاری از جنبه های زندگی انسان را تحت تاثیر اثرات مخرب خود قرار دهند و منجر به هزینه های قابل توجهی ازجمله خسارات جانی و مالی را شوند. ویژگی های مورفولوژیکی از مهمترین ویژگیهای یک آبخیز ا ست که بر شناخت سیل کمک میکند. تجزیه وتحلیل مورفومتریک یک تجزیه وتحلیل کمی برای کسب دانش و اطلاعات درباره عوامل مختلف ازجمله شیب، ارتفاع، شبکه زهکشی یک منطقه میباشد. در این مطالعه به بررسی شناخت ویژگیهای مورفومتری آبخیز شهرچای که یکی از حو ضه های غربی دریاچه ارومیه ا ست پرداخته شده ا ست. در این تحقیق پارامترهای بسیار مهم مورفومتریک کمی انتخاب و برای این تجزیه وتحلیل استفاده شدند. این پارامترها با خطرات رواناب، اوج تخلیه و فرسایش خاک رابطه مستقیم یا معکوس دارند. این پارامترها به سه بخش خطی، ناهمواری و سطحی تقسیم شدند. درنهایت با استفاده از این روش زیر حوضه ها اولویت بندی شدند تجزیه وتحلیل مورفولوژی روش بسیار مهمی برای توصیف خصوصیات فیزیکی و کمی یک حوزه است. نتایج نشان داد زیرحوضه های N۱۳، N۷ و N۱۵ حساس ترین زیر حوضه ها در معرض تخریب زمین هستند که مستعد فر سایش خاک هستند. این به دلیل ویژگی های ذاتی ژئومورفومتری ا ست. امروزه برای مدیریت منابع طبیعی موثر، اولویت بندی زیر حوضه ها در آبخیزها استفاده شده است. امروزه استفاده از سیستم سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی میتواند جنبه های مورفولوژی آبخیز را با دقت بالایی تخمین بزند.

مورفومتریک، سیل، آبخیز شهرچای.