فاطمه بختیاری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران محیط زیست دانشگاه صنعتی قم
عبدالرضا کریمی - استادیار گروه مهندسی عمران دانشگاه صنعتی قم
بایرامعلی محمدنژاد - استادیار گروه مهندسی عمران دانشگاه صنعتی قم

لجن، در حقیقت نوعی محصول فرعی مهم در فرآیند تصفیه فاضلاب است. از آنجایی که همیشه مشکل انباشت لجن مطرح است، از این رو، دفع این مواد به لحاظ زیست محیطی و همچنین محدودیت های فضای نگهداری اهمیت بسیار دارد. بنابراین مدیریت صحیح لجن تولیدی در تصفیه خانه ها به بهترین روش ضروری میباشد. در این تحقیق ابتدا هر یک از پارامترها و شاخص های مورد نظر برای انتخاب بهترین استراتژی استفاده مجدد از لجن، توسط گروه خبرگان به وسیله پرسشنامه دلفی مورد مقایسه قرار گرفته است. پس از این مرحله جداول مقایسه های زوجی برای هر یک از پارامترها و شاخصهای استخراج شده، تهیه شده است. نتایج حاصل از تحلیل مدل AHP وارد نرم افزار Expert Choice شده، وزندهی معیارها و زیرمعیارها انجام گرفته است. آنگاه با استفاده از مدل تصمیم گیری TOPSIS نسبت به اولویت بندی و رتبه دهی گزینه های پیشنهادی استفاده مجدد از لجن تصفیه خانه فاضلاب پرداخته شده است. به منظور استفاده مجدد از لجن تصفیه خانه فاضلاب شهرک صنعتی شکوهیه قم، پنج گزینه برای استفاده مجدد و دفع لجن معرفی شده است که در سه محیط اقتصادی، فنی و مسائل زیست محیطی با هم مقایسه شده اند. نتیجه این مقایسه نشان داده است که گزینه استفاده در فضای سبز با وزن نهایی ۰/۳۲۲ در مقایسه با سایر گزینه ها از ارجحیت بالاتری برخوردار است. گزینه های تولید مصالح ساختمانی، استفاده در کشاورزی، بیوگاز و دفن بهداشتی به ترتیب با وزنهای نهایی ۰/۲۶۴، ۰/۲۲۷، ۰/۱۳۶ و ۰/۰۵۱ در رتبه های دوم تا پنجم قرار گرفته اند.

مدیریت لجن، AHP، TOPSIS