امین الدین حاجی - دانشگاه یزد
نجمه عارفی - دانشگاه یزد

امروزه با توجه به اینکه برخی از رنگزاهای مصنوعی مورد مصرف در نساجی مشکلاتی را برای محیط زیست و سلامت انسان­ها و جانداران ایجاد می­کنند، تمایل به استفاده از رنگزاهای طبیعی که آلودگی کمتری در محیط زیست ایجاد می­کنند و معمولا برای سلامتی انسان­ها نیز تهدیدی به حساب نمی­آیند، دوباره رو به افزایش نهاده است. در این تحقیق، از برگ درخت نارنج به عنوان یک رنگزای طبیعی برای رنگرزی الیاف پشم به روش دوستدار محیط زیست استفاده شده است. تاثیر چهار فاکتور مقدار رنگزا، مقدار دندانه، pH، و دمای حمام رنگرزی بر روی قدرت رنگی کالا مورد بررسی قرار گرفت. طراحی و تحلیل آزمایش ها به کمک طرح باکس-بهنکن و روش رویه پاسخ انجام شد. نتایج نشان داد که بالاترین قدرت رنگی توسط این ماده رنگزا بر روی الیاف پشم با استفاده از ۱۵۰ درصد نسبت به وزن الیاف از پودر رنگزا، ۵.۵ درصد نسبت به وزن الیاف دندانه سولفات آلومینیوم، pH معادل ۸ و دمای ۷۶ درجه سانتیگراد بدست می­آید. کالای رنگرزی شده در شرایط بهینه گفته شده، خواص ثباتی رضایت بخش در برابر شستشو، نور، و سایش نشان داد.  

رنگرزی طبیعی, روش رویه پاسخ, بهینه سازی, دندانه, پشم