لیلا امینی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی منابع طبیعی گرایش شیلات
غلامحسین محمدی - عضو هیئت علمی پژوهشکده تحقیقات آبزی پروری جنوب کشور
مژگان خدادادی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
مژده چله مال دزفول نژاد - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

دراین مطالعه به منظور بررسی روند رسیدگی جنسی 149 قطعه ماهی بیاح Liza macrolepis ( در طول یکسال نمونه برداری از آبان ماه 87 لغایت مهر 88 در منطقه خورموسی موردبررسی قرارگرفت پس از صید و ثبت فاکتورهای مورفومتریک مولدین تکامل و رشد بیضه آنها براساس پارامترهای ظاهری بافتی مرحله بندی شدند ا زگناد ماهیها نمونه بافتی با روش معمول بافت شناسی تهیه و با میکروسکوپ نوری در آزمایشگاه تحقیقات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد فرهنگ شهر مطالعه گردید. بر اساس نتایج این پژوهش 6 مرحله در تکامل بیضه مشاهده گردید این مراحل در بیضه عبارتند از: مرحله I یا نابالغ، بیضه بسیار کوچک و شامل اسپرماتوگونی ها بوده که تنها ساختمان سلولی قابل مشاهده بودند این مرحله در ماه های مرداد و شهریور مشاهده گردید. در مرحله II اسپرماتوگونی و اسپرماتوسیت های اولیه قابل مشاهده بودنددر مرحله III اسپرماتوژنز شدید اتفاق افتاده و اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه پرتعداد ترین سلولهای این مرحله بودند. در مرحله IV سلولهای مرتبطو به تمامی مراحل اسپرماتوژنز مشاهده شد. در مرحله v نیز بیضه پراز اسپرم بوده ودر مرحله VI باقیمانده اسپرماتوزا و اسپرماتوگونی ها دربیضه مشاهده گردید.

ماهی بیاح، بیضه، رسیدگی جنسی، خور موسی