واکاوی دانش، نگرش و رفتار کشاورزان در استفاده ایمن از آفت کش ها و تجربه ریسک های سلامت حین کاربرد آن در شهرستان گلوگاه، استان مازندران، ایران

زمینه و هدف: کاربرد آفت­ کش ­ها جهت مبارزه با آفات و بیماری ­های گیاهی ضروری است. مصرف گسترده و غیرایمن آفت ­کش ­ها توسط کشاورزان ریسک ­های مختلفی برای سلامت انسان­ ها و محیط ­زیست در پی داشته است. بر این اساس در مطالعه حاضر به بررسی دانش، نگرش و رفتار کشاورزان درباره کاربرد آفت کش ها و مشکلات سلامتی ناشی از استفاده آنها پرداخته می شود.  روش بررسی: روش تحقیق پیمایشی استفاده شد. جامعه هدف کلیه کشاورزان و باغداران شهرستان گلوگاه، استان مازندران به تعداد ۶۱۷۰ نفر است. نمونه ­ها به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله­ ای از ۲ دهستان و ۱۳ روستا انتخاب شدند و اطلاعات از طریق ۳۹۷ پرسشنامه جمع آوری شد. برای پردازش داده های تحقیق از آزمون ­های آماری من ­ویتنی، کروسکال والیس، ضریب همبستگی اسپیرمن و مدل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: پاسخگویان دانش کافی درخصوص مصرف ایمن آفت­ کش­ ها ندارند. نگرش پاسخگویان نسبت به مصرف آفت­ کش­ ها مثبت بود. بیشتر پاسخگویان اقدامات ایمنی را کمتر لحاظ می ­کنند و کاربرد وسایل حفاظت شخصی موثر (ماسک، دستکش و عینک حفاظتی) و دفع بهداشتی باقیمانده آفت­ کش­ ها کمتر لحاظ می­شود. سرگیجه، مشکلات پوستی، سردرد و استفراغ از شایع ترین علائم بیماری­ های ناشی از کار با آفت­ کش­ ها است. یافته ­های تحلیل رگرسیونی بیانگر این بود که برخورداری از دانش و نگرش مناسب درخصوص مصرف ایمن آفت­ کش ­ها تاثیر مثبتی بر ارتقای رفتار ایمنی حین مصرف دارد. نتیجه گیری: ارتقای دانش مرتبط با اقدامات ایمنی و تشویق به استفاده از اقدامات حفاظتی اثربخش مانند پوشیدن ماسک، عینک محافظ و دستکش باید در اولویت برنامه ­های آموزشی و ترویجی باشد.

Keywords:

Knowledge , Attitude , Safety behavior , Pesticides risk , Farmers' health , دانش , نگرش , رفتار ایمنی , خطر آفت کش ها , سلامت کشاورزان