امیر سالاری - گروه علوم و مهندسی آب، مجتمع آموزش عالی میناب، دانشگاه هرمزگان
مریم حیدرزاده - گروه علوم و مهندسی آب، مجتمع آموزش عالی میناب، دانشگاه هرمزگان
نسیم قشقایی زاده - دکترای آبخیزداری و کارشناس شرکت سهامی آب منطقه ای استان هرمزگان

پایش مداوم کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی با توجه به وابستگی مفرط اشتغال، درآمد، تولید و توسعه پایدار روستاها به این منابع مخصوصا در مناطق خشک و نیمه خشک ایران امری ضروری می باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی در محدوده روستاهای بخش مرکزی شهرستان بندرلنگه استان هرمزگان انجام گردید. پس از برآورد کمی بیلان آب زیرزمینی با احتساب کلیه مولفه های ورودی و خروجی آبخوان، نقشه های هیدروژئولوژیکی هم عمق، هم تراز و تغییرات سطح آب زیرزمینی بر اساس میانگین داده های ماه حداقل در نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ورژن ۳/۱۰ محاسبه گردید. با پایش کمی منابع آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه در طول دوره ی آماری ۱۳۹۶- ۱۳۸۱ و کیفی این منابع با استفاده از آمار کیفیت آب ۳۵ حلقه چاه در طول دوره ی آماری ۱۳۹۶- ۱۳۷۲ که توسط شرکت آب منطقه ای ثبت شده بودند، منحنی های هم عمق، هم تراز و کیفی آب زیرزمینی تهیه و ترسیم گردید. نتایج نشان داد بیلان آب زیرزمینی آبخوان های پدل لمزان، دژگان غربی و دژگان شرقی به ترتیب ۹۴/۵، ۶۴/۰ و ۲۴/۳ میلیون متر مکعب در سال و مقدار برداشت مجاز از آبخوان های مذکور نیز به ترتیب ۶۰/۵، ۶۴/۰ و ۶۴/۰ میلیون متر مکعب در سال می باشد. افت سالانه ۰۳/۰-، ۰۸/۰- و ۰۷/۰- متری سطح آب آبخوان های پدل لمزان و دژگان شرقی و غربی نشان دهنده شرایط مطلوب بیلان آبی آبخوان می باشد. نتایج کیفی حوزه نشان داد متوسط هدایت الکتریکی آبخوان پدل لمزان از ۶۹۳۵ میکروزیمنس بر سانتی متر در سال ۱۳۷۵ تا ۵۶۵۴ میکروزیمنس بر سانتی متر در سال ۱۳۸۱ کاهش یافته است. در آبخوان دشت دژگان نیز مشخص گردید متوسط هدایت الکتریکی آبخوان از ۷۴۱۰ میکروزیمنس بر سانتی متر در سال ۱۳۷۷ تا ۱۰۴۲۴ میکروزیمنس بر سانتی متر در سال ۱۳۸۶ افزایش یافته است. کاهش مقدار هدایت الکتریکی در آبخوان پدل لمزان و افزایش آن در حوزه دژگان ارتباط مستقیم و زیادی با نوسانات بارندگی های حوزه مربوطه در این دوره دارد. نتیجه کلی این تحقیق این است که مدیریت یکپارچه منابع آب و اقدامات و برنامه ریزی های منطقه ای صورت گرفته باعث حفظ تعادل نسبی بیلان آبی منطقه گردیده اما جهت جلوگیری از کاهش کیفیت منابع آبی با شوری بالای حوزه بایستی ممنوعیت بهره برداری بیشتر از منابع آبی حوزه همچنان برقرار باشد.

آبخوان, افت, بیلان, شوری