نقش جنگلها و مراتع کشور در جذب و انتشار گازهای گلخانه ای و ارائه روشهایی جهت کاهش انتشار

کشور ایران با سطحی حدود 1648195 کیلومتر مربع دارای 12/4 میلیون هکتار جنگل و 90 میلیون هکتار مرتع می باشد. که سالانه بر اساس اجرای طرح های مدیریت منابع جنگلی و مرتعی بخشی از این منابع توسعه یافته و یا بازسازی و احیاء می گردد و نیز در مقابل در اثر فعالیت شدید انسان و دام تبدیل اراضی و عوامل محیطی، سطحی از منابع مذکور تخریب می گردد. جنگلهای ایران در پنج منطقه اقلیمی واقع شده که از لحاظ میزان توسعه و سطح جنگل کاری و احیاء و نیز میزان رویش و موجودی فیتومس با هم متفاوت اند. از طرفی جنلگها و مراتع و خاک، نقش مهمی در چرخه گاز CO2 به عنوان یکی از مهمترین گازهای گلخانه ای بازی می کند و هر کشور نیز با توجه به نحوه مدیریت بر این منابع و میزان تخریب و توسعه نقش بسزایی در جذب و یا انتشار اینگاز خواهد داشت. ایران نیز در مقیاس جهانی دارای منابع محدودی است که در هر صورت افزایش و کاهش آن در بیلان کل، جذب و انتشار گلخانه ای اثر خواهد داشت. البته فقدان آمار کافی و دقیق از این منابع طبیعی کشور و تغییرات آنها در سالهای اخیر موجب شده است که محاسبات بر اساس اطلاعات موجود انجام پذیرد. بر اساس بررسیهای بعمل آمده ایران در بخش تغییر منابع طبیعی جنگلی و سایر ذخایر چوبی به میزان (Gg) 19517/1 انتشار CO2 داشته و در بخش تبدیل کاربری اراضی جنگلی و مرتعی (Gg) 12375/44 گاز COO2 به اتمسفر زمین اضافه می کند و در بخش رها سازی اراضی تحت مدیریت و تبدیل اراضی به حالت اولیه میزان (Gg) 475/71 گاز CO2 جذب می نماید. بعبارتی در ایران در مجموع در بخش جنگلداری و تغییر کاربردی اراضی و نیز بدون، توجه به منابع موجود جنگلی و بر اساس تغییراتی که در جهت توسعه و یا تخریب در این منابع حادث می شود میزان (Gg) 3146/83 گاز CO2 منتشر می گردد. به منظور کاهش انتشار CO2 در بخش جنگل و تغییر کاربردی اراضی سه پیشنهاد به شرح زیر ارائه و اثر هر کدام در کاهش انتشار تا سال 2010 محاسبه گردید: جنگلکاری و احیاء و بازسازی جنگلهای تخریب شده کاهش بهره برداری از جنگل و معرفی سوخت جایگزین بجای چوب خروج دام از جنگل و تجمع خانوارهای جنگل نشین بر اساس برآورد های بعمل آمده در بخش جنگلکاری در ادامه روند موجود تا سال 2010 میزان جذب CO2 برابر 301766/2 Gg و در گزینه کاهش انتشار 36735Gg می باشد. در بخش کاهش برداشت چوب از جنگل بر اساس پیش بینی های بعمل آمده در سال 2010 به میزان 6800/1Gg از میزان انتشار CO2 کاسته خواهد شد (البته این روند از سال مبنا روند افزایشی داشته تا سال 2010). در بخش خروج دام از جنگل بر اساس گزینه کاهش انتشار و تا سال 2005 به میزان 2688/9Gg گاز CO2 جذب خواهد شد (البته آمار دقیق و سالانه در اصل مقاله درج خواهد شد. همانطویکه ملاحظه می شود میتوان در بخش جنگل با تشدید فعالیتها در جهت توسعه منابع و کاهش عوامل تخریب و اثرات آن این منابع را به عواملی در جهت جذب گاز CO2 تبدیل گردد.

Keywords:

تغییر آب و هوا , گازهای گلخانه ای , جنگل , کاربری اراضی , محیط زیست , گازهای گلخانه ای (جذب , انتشار , کاهش انتشار , اندازه گیری و ارزیابی)