جعفر مرادی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
صادق مرادی - دانشجوی دکتری حقوق عمومی، گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

شهروندان، ولی نعمتان شهرها هستند و تامین محیطی مناسب برای زندگی باکیفیت شهروندان، میراث هنرشهرسازی درگذر از فراز و فرود دالان پر پیچ و خم تاریخ محسوب می شود. با اوج گیری رشد جمعیت وتوسعه کالبد شهرها در سده اخیر، نظریه پردازان حوزه برنامهریزی شهری با تاکید بر مفاهیمی مانندزیست پذیری و حقوق شهروندی، تلاش مضاعفی برای جلوگیری از افول کیفیت زندگی در شهرها انجامداده اند. در مناطق مرکزی شهرهایی که در آنها روند رشد جمعیت با توسعه کالبدی همگام نبوده، عواملکالبدی بیشترین نقش را در تضعیف زیست پذیری شهر ایفا نموده است. منطقه یک شهرداری شیراز بهعنوان محل تمرکز جمعیت و تجمع فعالیت های فراشهری، نمودی از تبلور تاثیر کالبد بر شرایط زیستپذیری در شیراز به شمار می رود. پژوهش حاضر برآن است تا با روش توصیفی- تحلیلی، راهکارهایی کالبدی برای افزایش زیست پذیری و برون رفت از بن بست تحقق حقوق شهروندان در منطقه یک شهر شیرازعرضه نماید. در راستای این هدف، ابتدا یک پایگاه داده از نتیجه مطالعات کتابخانه ای و نتایج مطالعاتپیمایشی مبتنی بر مشاهدات و برداشتهای کارشناسی گردآوری شده است. سپس، باتوجه به داده هایبه دست آمده از نحوه تاثیرگذاری عوامل کالبدی بر شاخص های زیست پذیری، راهکارهای کالبدی برایارتقای این شاخص ها در قلمرو پژوهش ارائه و با نرم افزار Super Decision درقالب فرآیند تحلیلشبکه ای، رتبه بندی شده است. نتایج حاصل از این رتبه بندی گواه برآن است که در منطقه یک شهر شیرازتقویت یکپارچگی و حذف ناسازگاری فعالیت ها ازطریق بازنگری در جایگذاری کاربری های شهری،مهمترین راهکار کالبدی ارتقای شاخص های زیست پذیری و تحقق حقوق شهروندان محسوب می شود.

حقوق شهروندی، زیست پذیری، شهر شیراز، مناطق شهری