سیدجواد غفوریان حیدری - کارشناس ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

محیط های شهری امروز پاسخگوی همه افراد جامعه نیستند. بخش قابل توجهی از جامعه را معلولینتشکیل می دهند. بی توجهی به افرادر نظیر معلولین در طراحی شهرها موجب شده است تا این دسته ازافراد در زندگی شهری و انجام فعالیت های روزمره زندگی و تعاملات اجتماعی با مشکل مواجه شوند.حضور در فضاهای شهری و استفاده از امکانات موجود در فضا حق مسلم هر انسان می باشد، لذا شهربایستی به گونه ای باشد که تمام شهروندان آن بتوانند به طور هم سان از آن بهره بگیرند. معلول فضاییخاص و جدا از بقیه مردم نمی خواهد بوکه به فضایی زنده و پویا در کنار سایر مردم نیاز دارد تا تعاملاتاجتماعی او در بستری یکسان ولی مناسب با نیازهایشان شکل گیرد. محیط شهری سالم باید ارائهدهنده خدمات بیشتر به قشر آسیب پذیر باشد تا این گروه از صحنه جامعه محو نگردند و به فراموشیسپرده نشوند. سازگار و مناسب ساختن محیط شهر با نیازهای معلولین جسمی- حرکتی در واقعبازگرداندن معلولین به اجتماع زندگی و فعالیت است. آن ها نیز همچون سایر شهروندان از حق زندگیکامل برخوردارند و نیازمند استفاده از امکانات و تسهیلات شهری و دسترسی های مطلوب می باشند.حال آنکه بسیاری از شهرها شاهد مسائل و محدودیت های جدی برای این افراد هستند. یکی ازمشکلات فضاهای شهری نامناسب بودن آن فضاها هم از جنبه کالبدی و هم از جنبه رفتاری برای افرادمعلول می باشد. هنگامی که معلول به علت وضع معماری وشهرسازی و بافت کالبدی شهر نمی توانددر سطح شهر حضور فعال داشته باشد و از فضاها و امکانات شهری استفاده نماید حقوق اولیه وی سلبشده است. در این پژوهش مطالعات اسنادی و کتابخانه ای جهت آشنایی با مبانی نظری و مشخصشدن جنبه های فنی موضوع انجام گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی و شناخت معیارهایی هاستکه بتواند یک فضای شهری را به فضایی دوستدار معلول تبدیل کند.

معلول و معلولیت، راهنمای طراحی شهری، فضاهای عمومی شهری