صفورا یوسفی نژاد - دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی ، دانشکده کشاوری ، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
فرشید فتاح نیا - دانشیار،گروه علوم دامی ، دانشکده کشاوری ، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
مهدی کاظمی بن چناری - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

هدف این آزمایش بررسی اثر سطح روغن سویا و پروتئین خام جیره آغازین بر عملکرد رشد، فراسنجه های پلاسما و مشتقات پورینی ادرار گوساله های شیرخوار بود. از ۴۸ راس گوساله هلشتاین سه روزه با میانگین وزن ۲/۴ ± ۳۹/۸ کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل ۲ × ۲ استفاده شد. جیره های آزمایشی شامل جیره بدون روغن سویا و ۱۹ درصد پروتئین خام، جیره بدون روغن سویا و ۲۲ درصد پروتئین خام، جیره حاوی ۳ درصد روغن سویا و ۱۹ درصد پروتئین خام و جیره حاوی ۳ درصد روغن سویا و ۲۲ درصد پروتئین خام بودند. عملکرد، شاخص های رشد اسکلتی، فراسنجه های پلاسما، مشتقات پورینی ادرار و سنتز پروتئین میکروبی اندازه گیری شد. عملکرد رشد، فراسنجه های پلاسما و مشتقات پورینی ادرار تحت تاثیر اثر متقابل سطح روغن سویا و پروتئین خام جیره آغازین قرار نگرفت . مصرف خوراک جیره آغازین، افزایش وزن روزانه و بازده استفاده از خوراک در گوساله های تغذیه شده با مکمل روغن سویا پایین تر بود (۰/۰۵>P). اسکور مدفوع و ارتفاع جدوگاه در گوساله های تغذیه شده با جیره حاوی روغن سویا به ترتیب بالاتر و پایین تر بود (۰/۰۵>P). غلظت گلوکز، بتاهیدروکسی بوتیرات و پروتئین کل پلاسمای گوساله های تغذیه شده با جیره حاوی روغن سویا کمتر بود (۰/۰۵>P). افزودن روغن سویا به جیره غلظت آلانتوئین  و کل مشتقات پورینی ادرار را کاهش داد (p<۰//۰۵). سنتز پروتئین میکروبی در گوساله های تغذیه شده با جیره حاوی روغن سویا تمایل به کاهش داشت (۰/۰۶=P). نیتروژن اوره ای پلاسما با افزایش سطح پروتئین خام جیره آغازین، افزایش یافت (۰/۰۵>P). براساس این نتایج ؛ عملکرد رشد گوساله های هلشتاین شیرخوار تحت تاثیر اثر متقابل سطح روغن سویا و پروتئین خام قرار نمیگیرد.

بازده خوراک؛ پروتئین میکروبی؛ چربی مکمل, گوساله شیرخوار؛ متابولیسم نیتروژن