تبیین فرایند پایش توازن اقتصادی در مدل نوسازی متوازن بافت های فرسوده ی شهری با استفاده از روش سیستم داینامیک. نمونه موردی: بافت فرسوده مرکزی شهر زنجان

امروزه در مسائل شهری همچون نوسازی بافت­های فرسوده ضرورت بهر­ه برداری از تجارب گذشته با استفاده از مدل­ها، به ویژه مدلی مفهومی که از نظریه ای  بومی استفاده کرده و با شرایط زمینه­ای کشور ما سازگاری داشته باشد، ضروریست؛ لذا این پژوهش چارچوب خود را بر مبنای فرایندی نوین در این زمینه قرار داده است. در این مقاله ابتدا نظریه "نوسازی متوازن بافت­های فرسوده شهری" تبیین گشته و از آن در نمونه موردی (بافت فرسوده مرکزی شهر زنجان) استفاده می­شود. نتایج حاصل­شده از گام نخست، برای استفاده در "مدلسازی داینامیکی سیستم بافت فرسوده" مورد استفاده قرار می­گیرد. متغیرهای پژوهش که برای استفاده در مدلسازی استفاده می­شوند، شامل تعداد فراوان شاخص­ها، مولفه ها و عناصر اقتصادی بافت فرسوده شهری هستند که از منابع معتبر نظری و مطالعات میدانی و پرسش نامه و نیز استفاده از نظر نخبگان به روش دلفی، به دست می آیند و در نهایت با استفاده از روش تحلیل­عاملی، به شاخص­های مهم و تاثیرگذار کاهش می­یابند. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از حیث روش، پیمایشی محسوب می شود. جامعه آماری این پژوهش ۳۷۵ نفر بود که به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و معیار انتخاب نمونه در این پژوهش، خانوارهای ساکن و کاربران بافت بود و برای تکمیل پرسش نامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید، در نتیجه آن ضریب به­دست آمده برابر ۰.۷۸۲ است که نشان از پایایی پرسش نامه است. نتایج این پژوهش، نشان می­دهد که بافت فرسوده مرکزی زنجان، در بعد اقتصادی، از توازن خارج گشته و اولویت های اقدام برای به توازن­رسانیدن بافت را مشخص می نماید. خروجی "مدل سیستم داینامیک نرم­افزار ونسیم" نیز از این­رو به نامتوازن بودن سیستم بافت فرسوده در آینده حکایت دارد؛ همچنین مدل­های سیستم داینامیک، صحت نتایج نظریه متوازن را تایید می­کند

Keywords:

بافت فرسوده , سیستم داینامیک , تفکر سیستمی , نوسازی متوازن , اقتصادی , نوسازی شهری