تحلیلی بر تنگناها و راهبردهای توسعه کالبدی و فیزیکی سکونتگاههای غیررسمی. نمونه موردی: محله های حاشیه ای و پیرامونی بابل
عنوان مقاله: تحلیلی بر تنگناها و راهبردهای توسعه کالبدی و فیزیکی سکونتگاههای غیررسمی. نمونه موردی: محله های حاشیه ای و پیرامونی بابل
شناسه ملی مقاله: JR_GPS-11-39_012
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_GPS-11-39_012
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
عل اکبر نجفی کانی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
خدیجه حمیدی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
خلاصه مقاله:
عل اکبر نجفی کانی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
خدیجه حمیدی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
وجود امکانات و زیرساختهای مختلف در شهرها موجب شده تا بسیاری از روستاییان محل زندگی خود را ترک کرده و به شهرها مهاجرت کنند. این درحالی است که گرانی قیمت زمین و مسکن مهاجران تازه وارد را مجبور می کند تا به دور از چشم مسئولان و بدون اخذ مجوز از دستگاههای متولی به ساخت سرپناه در حاشیه شهرها اقدام کنند که به تبع آن مشکلات زیادی را برای مسئولان در زمینه خدماترسانی و همچنین برای حاشیهنشینان به وجود می آورد. از اینرو این پژوهش سعی دارد تا ضمن بررسی چالش های توسعه در ناحیه مورد مطالعه، راهبردهای کلیدی را در راستای توسعه مساکن غیررسمی ارائه نماید. به منظور دستیابی به این هدف از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و میدانی استفاده شده و اطلاعات مورد نیاز به دو صورت اسنادی و پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش، ساکنان چهار محله، موزیرج، کتی شرقی و غربی، باغ آبادیان و سادات محله هستند که بر اساس فرمول کوکران ۳۱۰ خانوار از بین آنان به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. سپس با توجه به تعداد خانوارها در هر یک از چهار محله ، پرسشنامهها با روش تصادفی ساده/ سیستماتیک توزیع گردید. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که بین میزان مشارکت شهروندان در سکونتگاههای غیررسمی با میزان توسعه یافتگی در محله های مختلف تفاوت معناداری تا سطح اطمینان ۹۹ درصد وجود دارد. یعنی هر چقدر مشارکت حاشیهنشینان در زمینههای مختلف عمرانی و خدماتی بیشتر باشد، به همان نسبت از مسائل و مشکلات محلات کاستهشده و محلات توسعه یافته تر هستند. همچنین نتایج تحقیق در مورد رابطه بین چالش های اقتصادی و اجتماعی با توسعه نیافتگی محلات حاکی از آن است که عدم سرمایه گذاری سرمایه گذاران به عنوان مهمترین چالش اقتصادی و همچنین عدم دسترسی به امکانات تفریحی، ورزشی و علمی به عنوان مهمترین چالش اجتماعی پیشروی حاشیهنشینان مطرح شده است. مهم ترین چالش اکولوژیکی و کالبدی محلههای مورد مطالعه، وضعیت و کیفیت بد معابر چه به لحاظ عرض کوچهها و چه به لحاظ بهداشتی با عنایت به فقدان زیرساختهای دفع و کنترل سیلاب (سیستم اگو) است. بهنحویکه نتایج حاصل از تحلیلهای همبستگی تا سطح اطمینان ۹۹ درصد رابطه معناداری را تبیین مینمایند. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون خطی چندگانه نیز برای تبیین میزان چالشها پیشروی توسعهیافتگی نشان میدهد که مولفه های بررسیشده تاحد قابل قبول و معناداری وابسته به متغیرهایی هستند که مورد بررسی قرار گرفتند. ضریب تعیین محاسبه شده در معادله رگرسیونی حاکی از آن است که تنگناهای متعدد پیشروی توسعهیافتگی قریب به ۷۵ درصد وابسته به متغیرهای مورد بررسی است و حدود ۲۵ درصد وابسته به متغیرهای دیگر است که در این پژوهش مورد شناسایی قرار نگرفتند. شایان ذکر است که عدم توسعه نواحی پیرامون شهر که عمدتا محل اسکان مهاجران روستایی هستند را باید در پایین بودن درآمد حاشیهنشینان، وجود بافتهای آشفته که بهتدریج شکلگرفته و یا روستاهای الحاقی به شهر و هزینهبر بودن عمران و آبادانی مناطق حاشیهای جستجو نمود.
کلمات کلیدی: چالش, راهبرد, سکونتگاه غیررسمی, حاشیه نشینی, بابل
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1250069/