محمد علی آتش سودا - زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا، فسا، ایران.
زینب رحمانیان کوشککی - دانشگاه آزاد فسا
سید محسن ساجدی راد - زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده ادبیات ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا ، فسا ، ایران.

خواجه احمد کاسانی (۸۶۶ ۹۴۹ ق) از عارفان معروف نقشبندیه ماوراءالنهر است که بیش از سی رساله در حوزه عرفان تالیف کرده است. بیشتر این رساله ها به صورت نسخه خطی در کتابخانه های مختلف موجود و به صورت معدود و پراکنده در چند مقاله یا پایان نامه معرفی و یا تصحیح شده اند. موضوع رساله ها، عرفانی و تعاریف اصطلاحات گاه مشابه کشف المحجوب و گاه شرح دیدگاه های بهاءالدین نقشبند است. البته در این میان دیدگاه های خاص و متفاوت عرفانی وی نیز دیده می شود. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی، تلاش دارد ضمن مطالعه رساله های کاسانی، دیدگاه های عرفانی وی و تعاریفش را از برخی اصطلاحات بررسی کند. یافته های پژوهش نشان می دهد کاسانی در بیان دیدگاه ها و اصطلاحات عرفانی، از الگوی معرفتی خاصی پیروی نمی کند و در هر رساله، موضوعی مشخص را محور قرار داده است. در بیشتر رساله های وی به صورت تقریبی مطالب پراکنده و پرتکرار درباره برخی اصطلاحات عرفانی چون: فنا و بقا، غیبت و حضور و... دیده می شود. تعاریف وی از این اصطلاحات گاه برگرفته از کتاب های عرفانی پیشین و گاه برساخته خودش است. کاسانی در شرح موضوعات عرفانی به شدت تحت تاثیر مولانا است و در رساله های وی استشهاد به ابیات مثنوی بسیار دیده می شود.

احمد کاسانی, رساله های عرفانی, نقشبندیه, مولوی, اصطلاحات عرفانی