رضا بشردوست - کارشناسی ارشد رشته ی فقه و مبانی حقوق اسلامی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران ، ایران
منصور درخشنده - استادیار دانشکده ی الهیات ، فقه و حقوق اسلامی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران ، ایران
ناصر مریوانی - استادیار دانشکده ی حقوق، الهیات و علوم سیاسی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران ، ایران

شیوه ی نوین بانکداری برمبنای قانون عملیات بانکی بدون ربا بیش از مدت سی سال است که در ایران به اجرا درآمده ودراین مدت علیرغم اینکه با موانع و چالش هایی مواجه بوده درسطح بین المللی به عنوان یک نظام جدید بانکی مطرح گردیده است. چنانچه بانک پول پس اندازجمع آوری شده رابه سرمایه گذاری برنامه ریزی شده اختصاص دهد، ضمن ایجاد تعادل اقتصادی، به دلیل افزایش سرمایه گذاری براساس پس انداز موجود، سبب افزایش عرضه وتقویت بخش تولید منتهی به کاهش بیکاری و تنزل تورم خواهد شد ودرصورتیکه پول پس اندازجمع آوری شده را به جای سرمایه گذاری به مخارج مصرفی اختصاص دهد موجب عدم تعادل اقتصادی وافزایش تقاضا وتشدید تورم خواهد شد. در این پژوهش بررسی جایگاه کارمزد بانکی از نظر اقتصادی، حقوقی و فقهی مورد بررسی قرار گرفته است. ربا یکی از محرمات مسلم دین اسلام است. فلسفه حرمت ربا دراسلام این است که پول پس انداز شده چنانچه تبدیل به سرمایه گذاری نشود وبصورت ربوی از آن استفاده شود مفاسدبیکاری، تورم، عدم تعادل اقتصادی واختلاف طبقاتی را درپی خواهدداشت. درنظام بانکداری اسلامی، نرخ سود باید براساس عملکرد بخش حقیقی اقتصاد وبازدهی سرمایه تعیین شود ونباید نرخ تورم مبنا قرارگیرد. دراجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا تعیین نرخ سود سپرده ها و تسهیلات اعطایی به عهده شورای پول واعتبار قرارگرفته که شورای مذکور هرسال نرخ سود بانکی راتعیین ودرصورتیکه آن را به استناد نرخ تورم تعیین نماید عملیات بانکی بدون ربا به چالش کشیده خواهد شد وبا توجه به اینکه نظام بانکی بدون ربا از منظر توجه به حرمت ربا دراسلام ودرجهت حذف آن درمعاملات بانکی دربین مسلمانان و کشورهای اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد لذا ضرورت دارد موانع وچالش های آن دراجرا مورد بررسی قرارگیرد وبرای رفع آنها راهکارهای قابل اجرا پیشنهاد گردد. دراینصورت است که شیوه بانکداری اسلامی به تدریج درجامعه انسانی به اجرا درخواهد آمد و ازتوانایی لازم درپاسخگویی به نیازهای روزمردم درداخل کشور برخوردار گردیده وامکان حضور درعرصه های اقتصادی و بازارهای پولی ومالی بین المللی را خواهد داشت.

جایگاه کارمزد بانکی ، کارمزد ، بانکداری بدون ربا ، ربا ، بانکداری اسلامی