سیدمجتبی مرتضوی - استادیار گروه معدن واحد سواد کوه دانشگاه ازاد اسلامی مازندران سواد کوه
محمدباقر اسلامی - استادیار گروه معدن واحد سواد کوه دانشگاه ازاد اسلامی مازندران سواد کوه

کانسار آهن لاتریتی صلصال در ۱۰۰ کیلومتری جنوب شهرستان ساری، در زون جنوبی، مرکزی البرز ودر بالاترین افق چینه سازی سازمد پالند و قاعده شمشک جای گرفته است تهیه نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی، معدنی با مقیاس ۱/۱۰۰ حفر ترانشه، چاهک و نمونه برداری انجام شده است. سازندهای زمین شناسی محدوده شامل سازند الیکا، پالند و شمشک است. رخنمون آهن لاتریتی نشان می دهد که این کانسار بر روی بازالت های انتهای پالند و قاعده شمشک توسعه یافته و تشکیل شده است. براساس ترانشه ها و چاهک های اکتشافی ضخامت وزن، هوازده لاتریتی تا عمق ۶ متری ادامه داشته و شکل رخنمون آهن به صورت یک عدسی بزرگ است، مطالعات آزمایشگاهی شامل کانی شناسی میکروسکوپی، کانی شناسی با روش XRD، کانه نگاری و ژئوشیمی مبین این است که بیشتر بافت های شناسایی شده در این ذخیره، در ارتباط با هوازدگی و متاثر از شکستگی ها هستند. بافت های تشخیص داده شده شامل بافت های: دانه پراکنده ، پرشدگی فضای خالی بصورت رگچه های پراکنده، جانشینی متناوب با لایه های ظریف اکسید آهن، رس و بخصوص بافت کلوفرمی یا نوابندی کلوفرمی است، مهم ترین خصوصیات این بافتف لایه لایه بودن، وجود کانی های بسیار ریز، اشکال کروی، اسفنجی، درز و شکاف های بسیار ریز هستند که مبین تشکیل کانسنگ در دمای محیط است براساس نتایج حاصل ازآنالیزهای شیمیایی، ۳ افق غنی از آهن مشخص می گردد. در اولین افق میانگین Fe۲o۳ برابر ۵۹/۲ درصد و آهن Fe(t) آن ۳۷/۱ درصد است. دومین افق غنی از آهن ۴۰/۸۶ درصد Feo۳ و ۲۸/۷ درصد آهن خالص Fe(t۰ است. در سومین افق مقدار اکسید آهن (هماتیت) برابر ۵۱/۳۱ درصد و مقدار آهن Fe(t) برابر ۳۶/۱ درصد اندازه گیری شده است. بعلاوه براساس مشاهدات صحرایی،کانی شناسی، بافت وساخت ماده معدنی و خصوصیات ژئوشیمی ، ژنز این کانساراز نوع، فرایندهای سطحی بویژه هوازدگی شدید بر روی بازالت های قاعده شمشک می باشد. تغییرات شدید اقلیمی در زمان تشکیل منجر به لاتریتی شدن بازالت گردیده است. ضخامت و گسل خوردگی و خوردگی و نیز تغییرات پس از تشکیل لاتریت منجر به تشکیل واحدهای جدا از هم شد، بطوریکه، در یک محدوده مشخص از جمله اطراف کانسار صلصال نیز ضخامت و تغییرات عیار کاملا محسوس می باشد.

آهن، هوازدگی، کلوفرم