سعید کریمی - استادیار گروه مهندسی مواد دانشگاه صنعتی همدان
پدرام اشتری - استادیار گروه مهندسی معدن دانشگاه صنعتی همدان

سالیانه مقدار زیادی از پسماند تصفیه گرم (کبالت) حاوی عناصر سنگین و خطرناک در کارخانه های تولید شمش روی ایجاد می شود. طبق آمار این کارخانه های، به ازای هر تن تولید شمش روی حدود ۲۵ کیلوگرم پسماند تصفیه گرم تشکیل می شود که در ازای تولید ۲۰۰ هزار تن شمش روی در سال، رقمی حدود ۵ هزار تن از این ماده تولید خواهد شد. این پسماند پس از یک مرحله شستشوی با آب، حاوی ۵ الی ۸ درصد روی، ۱۲ الی ۲۰ درصد منگنزف ۱۰ تا ۲۰ درصد کلسیم و ۰/۱ تا ۱ درصد کبالت می باشند. در این مقاله با استفاده از احیاکننده آهن II، حلالیت کامل اجزای آن در محلول اسید سولفوریک مورد بررسی قرار گرفته است. بدین جهت از محلول ۱ مولار اسید سولفوریک استفاده شد و لیچینگ در دمای ۷۵ درجه سانتی گراد و به مدت ۳۰ دقیقه انجام گرفت جهت بررسی اثر میازن سولفات آهن II غلظت آن در محدوده ۰/۴ تا ۰/۸ مولار تغییر داده شد. نتایج نشان می دهد که پسماند تصفیه گرم پس از ۱۵ دقیقه عملیات لیچینگ در غلظت بهینه ۰/۶ مولاراز سولفات آهن II با راندمان ۹۹/۵ درصد برای منگنز ۹۸/۹ درصد برای کبالت، ۱۰۰ درصد برای آهن و ۱۰۰ درصد برای روی حل می شود. از آنجایی که کلسیم در محلول سولفاتی قابلیت حل ندارد، یک پسماند کاملا عاری از عناصر سنگین با ترکیب سولفات کلسیم (گچ) حاصل می شود. در ادامه یون آهن موجود در محلول با استفاده از روش جاروسیت ترسیب داده شد.

پسماند تصفیه گرم، فیلتر کیک گرم، لیچینگ احیایی، سولفات آهن، تولید روی