مروری تحلیلی بر مدیریت آبیاری زعفران

به دلیل انطباق فصل رشد زعفران با دماهای پایین و فصل بارندگی، نیاز آبی این گیاه در مقایسه با بسیاری از گیاهان زراعی رایج کمتر بوده و بهرهوری مصرف آب در آن بالاتر میباشد. اگر درآمد اقتصادی ناشی از هر واحد آب مصرفی را مورد توجه قرار دهیم مزیت نسبی کاشت زعفران در مناطق خشک و نیمه خشک با سهولت بیشتری قابل درک خواهد بود. نیاز آبی زعفران در مناطق مختلف بسته به عواملی مانند میزان و توزیع بارندگی ها، میزان تبخیر در منطقه (دمای محیط)، توان حفظ رطوبت توسط خاک، نوع کودهای مصرفی، تراکم کاشت (سطح تعرق) و سن مزرعه متفاوت است. با این وجود مصرف حدود ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ مترمکعب در هکتار در سال اول رشد گیاه به عنوان یک عدد میانگین میتواند مورد توجه قرار گیرد و با در نظر گرفتن عمر مفید مزرعه به میزان ۵ سال، با توجه به تکثیر سالانه بنه ها، سالیانه میتوان به میزان آب مصرفی حدود ۱۰ درصد اضافه نمود. با توجه به کم بودن عمق توسعه ریشه زعفران بایستی میزان آب مصرفی در هر نوبت را به حدی تنظیم نمود که تا حدود ۳۰ سانتیمتری خاک ۲۰) سانتیمتر عمق کاشت + حدود ۱۰ سانتیمتر طول ریشه) به میزان مناسبی مرطوب گردد. بنابراین، به جای افزایش حجم آب مصرفی در هر نوبت میتوان فواصل آبیاری را کوتاه تر گرفت و در این راستا استفاده از روشهای نوین آبیاری میتواند سودمندی بیشتری ایجاد نماید. در بیشتر پژوهش ها زعفران به عنوان یک گیاه نسبتا حساس به شوری آب آبیاری در نظر گرفته شده است، در حالی که شواهدی نیز وجود دارد که حاکی از تحمل مناسب این گیاه به تنش شوری میباشد. آبیاری مزرعه قدیمی جهت تسهیل خروج بنه از خاک و آبیاری بلافاصله پس از کاشت بنه در مزارع جدید به خصوص در طی خرداد، تیر و مرداد توصیه نمیشود. میزان سودمندی آبیاری تابستانه بسته به مکان (شرایط اقلیمی) و زمان انجام آبیاری متغیر میباشد. انجام این عمل در مرحله تمایز اندامهای زایشی میتواند مفید واقع شود، ولی از اعمال آن در مزارع آلوده به عوامل قارچی و کنه و نیز در مناطق و زمانهای گرم بهتر است اجتناب شود. اولین آبیاری پاییزه مزارع زعفران را نیز بایستی با توجه به دمای محیط تنظیم نمود. در این مقاله مسائل مختلف مربوط به مدیریت آبیاری زعفران با دیدگاهی تحلیلی مرور شده است.

Keywords:

آبیاری تابستانه , بنه , تنش شوری , کارایی مصرف آب , نیاز آبی.