زهرا جهاندیده - دانشجوی دکتری بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
شاهرخ زندپارسا - استاد بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
علیرضا سپاس خواه - استاد بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
اشکان سامی - دانشیار بخش مهندسی کامپیوتر، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز
ابوالفضل مجنونی هریس - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

امروزه یکی از چالش های بشر افزایش تولیدات کشاورزی متناسب با افزایش جمعیت میباشد. برای افزایش تولیدات کشاورزی از جمله ذرت، بایستی ابتدا در زمینه واکنشهای گیاه نسبت به عوامل اثرگذار بر رشد و محصول، بررسی های زیادی انجام شود. مدلهای گیاهی از ابزار مهم در این نوع بررسیها به شمار می آیند. مدل AquaCrop یکی از مدلهای مهم در زمینه شبیه سازی رشد و محصول گیاه است که به علت دقت و سادگی آن در کشورهای مختلف خیلی زیاد مورد استفاده قرار گرفته است. این مدل در برخی شرایط نیازمند اصلاح است که در دسترس نبودن کدهای مدل این کار را بسیار دشوار و یا غیرممکن میسازد. در این پژوهش نسخه کاربردوست مدل به منظور ایجاد سهولت در استفاده از کدهای مدل و انجام اصلاحات بر روی آن، در زبان برنامه نویسی پایتون تهیه گردید. نتایج نشان داد که این نسخه از دقت خوبی برخوردار است. دقت و کارایی مدل، با استفاده از داده های یک سال کشت ذرت در سیستم آبیاری بارانی و دو سال در سیستم آبیاری جویچهای ارزیابی شد. در این پژوهش برآورد مقادیر تعرق، ماده خشک و محصول دانه مبنای واسنجی مدل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که مدل به طور کلی دارای دقت قابل قبولی در برآورد ماده خشک و محصول دانه ذرت بود. مقادیر شاخص نرمالشده ریشه مربع خطا (NRMSE) برای مدل در برآورد ماده خشک برابر با ۰/۱۵ و در برآورد محصول دانه برابر با ۰/۲۰ میباشند. با بررسی مقادیر ماده خشک و محصول دانه ذرت برآورد شده توسط این مدل تحت شرایط آبیاری کامل و کمآبیاری مشخص شد که مدل در برآورد این دو پارامتر در شرایط آبیاری کامل و تنش آبی کم دارای دقت بسیار خوب، ولی در شرایط تنش آبی زیاد دقت پایینی داشت.

تنش آبی، ذرت، ماده خشک، محصول دانه، مدل AquaCrop