سیدهاشم حجتی - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، کارشناس شرکت آب منطقهای خراسان جنوبی
حسن ضیاء - دکتری هیدروژئولوژی، کارشناس گروه مهندسی معدن دانشگاه بیرجند
منصوره شرفی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه آزاد اسلامی فردوس

آبخوان دشت بشرویه با مساحت ۶۲۰ کیلومتر مربع در حوضه کویر نمک (بجستان) واقع شده است. منابع زیرزمینی مهمترین منبع تامین کننده آب شرب، کشاورزی و صنعت در این منطقه خشک میبا شد. هدف از انجام این تحقیق بررسی و ضعیت کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی د شت بشرویه و ارائه راهکارهای اجرایی برای بهره وری پایدار از این منابع بوده ا ست. ضخامت ر سوبات آبرفتی در محدوه آبخوان حداقل ۲۶ متر و حداکثر ۲۲۰، میانگین ضخامت رسوبات حدود ۷۵ متر، سطح ایستابی در گستره آبخوان بین حداقل ۱۳ متر در جنوب تا حداکثر ۱۰۰ متر در نواحی شمالی متغیر و میانگین سطح ایستابی حدود ۴۸ متر برآورد می گردد. بررسی سطح آب زیرزمینی با استفاده از ۲۱ پیزومتر حفر شده در دشت بشرویه از سال آبی ۷۴-۷۵ الی ۹۷-۹۸ (در یک دوره ی ۲۴ ساله) نشان دهنده متوسط افت سالیانه ۰/۵۸ متر در سال می باشد.تخلیه کل سالانه آب زیرزمینی از چاه های، قناتها و چشمه ها به میزان ۷۸/۹ میلیون مترمکعب، تغذیه سالانه دشت ۵۵/۵۳ میلیون مترمکعب و کسری مخزن ۲۳/۳۷ میلیون مترمکعب برآورد گردیده است. نتایج حاصل از تجزیه شیمیایی ۱۳ نمونه آب از این دشت و رسم کموگراف نشانداد که مقدار متوسط هدایت الکتریکی( EC ) آب زیرزمینی طی دوره زمانی ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۶ از ۵۳۷۱ به ۶۰۸۲ (حدود ۵۷۰ میکروموس بر سانتی متر) افزایش یافته است که نشان دهنده کاهش کیفیت آب زیرزمینی در این دشت میباشد. با توجه به افت زیاد سطح آب و کسری مخزن بالا و همچنین کاهش کیفیت آب، مدیریت صحیح منابع آب در این د شت ضروری می باشد. روشهای نوین آبیاری، خرید چاه های کشاورزی و پلمپ آنها، نصب کنتور هوشمند منجر به تعادل بخشی آبخوان خواهد شد.

آب زیرزمینی، دشت بشرویه، تعادل بخشی آبخوان، مدیریت پایدار منابع آب