روح اله حسینی منفرد - سازمان تعاون روستائی استان فارس
حمیدرضا ابراهیمی - استادیار و عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان
برمک جعفری حقیقی - استادیار و عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان
حمیدرضا میری - دانشیار و عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان
هدایت اله رحیمی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

آب اولین و اساسی ترین عامل محدود کننده ی تولید محصولات کشاورزی است و کمبود آن به بحران قرن حاضر مرسوم شده است. از این رو به منظور بررسی اثر رژیم های آبیاری بر ارقام مختلف برنج، پژوهشی در سال ۱۳۹۴ در شهرستان مرودشت، استان فارس به صورت آزمایش اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد، که در آن اثر دورهای مختلف آبیاری (غرقاب دائم، ۲، ۴، ۶ و ۸ روزه)، به عنوان کرت اصلی و ارقام (چمپای قصرالدشتی، لنجانی، فجر و شفق)، به عنوان کرت فرعی در ۳ تکراردرنظرگرفته شد. نتایج نشان داد دورهای مختلف آبیاری بر همه ی صفات، ارقام و اثر متقابل آنها بر اکثر صفات مورد ارزیابی ، تاثیر معنی داری داشتند. با افزایش دور آبیاری تعداد علف های هرز افزایش یافت که در شرایط غرقاب دائم علف هرز خانواده سوروف و در آبیاری تناوبی خانواده جگن ها رشد بیشتری نشان دادند. نتایج حاکی از آن بود که که در اکثر صفات مربوط به اجزای عملکرد بین آبیاری غرقاب دائم و دورهای ۲، ۴ و ۶ روزه اختلاف معنی دار نبود و در این صفات رقم چمپای قصرالدشتی و لنجانی بیشترین عملکرد را داشتند. بیشترین عملکرد دانه در رقم قصرالدشتی ۵۴۴۸) کیلوگرم در هکتار ) و شرایط غرقاب دائم( ۵۲۶۸ کیلوگرم در هکتار) که با آبیاری ۲ و ۴ روزه با کاهش ۳۹,۵ درصدی آب مصرفی اختلاف حدود ۵۰۰ کیلو گرمی در هکتار داشت.اثر متقابل دور آبیاری و رقم نشان داد ارقام قصرالدشتی و لنجانی در دور ۴ و ۶ روزه و ارقام فجر و شفق در غرقاب دائم و ۲ روزه بیشترین عملکرد را داشتند. دورآبیاری ۲ و ۴ روزه بیشترین و غرقاب دائم و ده روزه کمترین میزان بهره وری آب را داشتند. لذا با توجه به نتایج حاصله در منطقه مورد مطالعه در شرایط کم آبی، ارقام قصرالدشتی و لنجانی مقاوم تر شناخته شده وجهت مدیریت بهینه آب نظر به افزایش بهره وری در آبیاری با دوره ای ۴ و ۶ روزه توصیه می شود.

آب، بهره وری، ارقام محلی، کم آبی،