بهزاد حسن نژادکاشانی - دکترای مدیریت رسانه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه امام رضا علیه السلام، مشهد، ایران
رویا فنودی - دانشجوی کارشناسی ارشد نهج البلاغه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه امام رضا علیه السلام، مشهد، ایران

سوال اصلی این مقاله این است که خودباختگی چگونه به فقر فرهنگی ارتباط دارد و بر این اساس راه اصلاح آن چیست. برای این منظور به موضوع خودباختگی و فقر فرهنگی و چگونگی اصلاح آن از منظر امیرالمومنین علی(ع) در نهج البلاغه و همچنین قران کریم و سخنان مقام معظم رهبری پرداخته شده است. برای ارزیابی خودباختگی و فقر فرهنگی شاخصه هایی در دو دسته فردی و اجتماعی تعریف شده است. از شاخصه های فردی به دنیازدگی، ایجاد شبه ه درجامعه، پند ناپذیری، پیروی از هوا و هوس، طمع، بندگی ابلیس، مهجوریت اسلام و قرآن اشاره شده و در بخش شاخصه های اجتماعی مواردی چون عالمان عالم نما، خواص بی بصیرت و ثمرات شوم آن و یاری نکردن جبهه حق مورد بحث واقع شده است. در نهایت به راه های اصلاح خودباختگی ناشی از فقر فرهنگی و نیز رسیدن به غنای فرهنگی و خودباوری با حصول شاخصه های تقوی، عقل سالم و دوری از هواهای نفسانی پرداخته شده و نیز از عوامل تقویت کننده فرهنگی، به خوداتکایی درکلام امیرالمومنین (ع)، قاعده نفی سبیل درقرآن کریم -به عنوان منشور روابط خارجی- و مهمتر از همه به تبعیت از ولی زمان در کلام امیرالمومنین (ع) استناد شده، راه های رهایی از این خودباختگی با هدف چگونگی رسیدن به تمدن اسلامی در جهت تسهیل زمینه ظهور و سعادت بشریت، ترسیم شده است. این تحقیق به روش کتابخانهای و از نوع تحلیل اسنادی است و با مطالعه کتابها و مقالات مربوط به منابع منقول از امیرالمومنین(ع) و ضمنا بیانات مقام معظم رهبری گردآوری شده است. یافته های این تحقیق بر اساس تحلیل مسائل سیاسی و فرهنگی زمان امام علی (ع) و رهنمودهای ایشان در مقاطع بحرانی جهت رفع معضلات انجام شده است.

خودباختگی، خودباوری، فقر فرهنگی، استکبار، نهج البلاغه