محمدابراهیم دانشمندی - مربی دانشگاه جامع امام حسین
هادی جمشیدیان - استادیار امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی

در مقاله حاضر  که باهدف تبیین مبانی و مولفه های الگوی دستور نظامی در سطح نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. سعی بر آن شده تا نقش دستور ازلحاظ مبنا موردبررسی قرار گیرد. دستور در تمامی سازمان ها و به خصوص در نیروهای مسلح، نقش به سزایی را ایفا می کند. با توجه به اهمیت موضوع، تلاش گردیده تا مبانی تعیین شده، پس از تعیین مدل مفهومی و روایی، توسط خبرگان و هم چنین به صورت داده های تحقیقی از طریق پرسش نامه، مصاحبه با فرماندهان عالی رتبه و جلسات و مطالعات کارگروه خبرگی استخراج گردد. برای تدوین مبانی از روش های توصیفی موردسنجش و برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی، آزمون، تحلیل واریانس با نرم افزارهای EXCEL و SPSS۱۹ استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق مبانی در دو مرحله موردبررسی قرارگرفته و با یازده نفر از فرماندهان عالی رتبه مصاحبه شده و یافته های به دست آمده با روش کیفی تحلیل گردیده است. برای اعتباربخشی به مبانی تعیین شده برای دستورات نظامی و تائید نتایج از نظرات متخصصان استفاده گردیده. نتایج حاصل حاکی از چهار عامل تعیین کننده مبانی الگوی دستور نظامی در نیروهای مسلح ج.ا.ا عبارتند از: ۱- شرع ۲- عقل ۳- قانون ۴- ماموریت سازمان که نقش به سزایی را در دستورهای نظامی دارند و مورد تائید قرارگرفته اند. درنهایت نتیجه ی تحقیق بر اساس مستندات ارزشی نظام جمهوری اسلامی، ازجمله قرآن، احادیث و روایات ائمه (علیه السلام)  ، فرمایش های رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (رحمت الله علیه)، فرماندهی معظم کل قوا حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی)، مستندات قانونی، قوانین عادی و آئین نامه انضباطی نیروهای مسلح موردبررسی قرارگرفته و به صورت مدل، ارائه گردیده است.

مبانی, الگو, شرع, قانون, دستور, مستندات, عقلایی, سازمان, نیروهای مسلح, ماموریت