هادی اسماعیل زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان

اولین و نخستین خانه ای که به فرمان خداوند متعال برای مردم بنا گردید و مشعل هدایت انسان ها خوانده شد کعبه بود. همانگونه که خداوند متعال در سوره مبارکه آل عمران آیه ۹۶ می فرمایند: " ان اول بیت وضع للناس للذی ببکه مبارکا وهدی للعالمین" (ترجمه: نخستین خانه ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکه است، که پر برکت، و مایه هدایت جهانیان است)، و در اهمیت حج همین مقدار، که خداوند متعال سوره ی به نام حج نازل کرده است و ائمه اطهار (ع) درباره اهمیت حج، حج را وسیله ی تقویت دین شمرده اند. بنا به فرمایش امام علی (ع،) در حکمت ۲۵۲ نهج البلاغه می فرمایند: " و الحج تقویه للدین " (ترجمه: و حج را برای تقویت دین)، و کعبه را وسیله رفیع اسلام معرفی کرده اند. همچنین حج عامل انسان سازی و جامعه سازی و از ارزش های دینی است. حج دعوتی برای ایجاد جامعه ای تهی از رذایل مادی و معنوی است. که ما در این پژوهش سعی کرده ایم با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد قرآنی و روایی ابعاد مختلف حج را مورد بررسی قرار داده، و به این نتیجه رسیده ایم که حج سبب رشد ابعاد مختلف اخلاقی، اقتصادی، فرهنگی جامعه و چه بسا تمدنی شود.

فلسفه، حج، قرآن کریم