مریم خصالی - کارشناس ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب
حسن هادی - کارشناس ارشد مهندسی عمران گرایش سازه دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت

مسجد به لحاظ جایگاه و اهمیتی که در نزد مردم مسلمان داشته، همواره جایگاه تجلی کامل ترین تجربه هنرمندان اعصار تاریخ اسلام بوده است. مساجد با شکوه و جاودانه با یک پشتوانه قلبی و عشق حقیقی پدید آمده اند. معماران سنتی با ایجاد فضایی برای عبادت، خلوت دل و تجمع، مکانی مناسب برای ارتباط بین عابد و معبود را فراهم ساخته اند؛ متاسفانه در سالیان اخیر با نگاه به اغلب آثار معاصر ناتوانی این طرحها در پاسخگویی به نیازهای نیایشی و امروزی آشکار میگردد و شاهد ساخت مساجدی هستیم که معماران آنها بدون شناخت کاملی از فرهنگ ایران به تقلید از سبکهای معماری غرب، ضوابط آنها را با معماری ایران در هم آمیخته و به خیال خود بنایی جدید و مدرن ایجاد کردهاند؛ لذا این افکار خطری است برای معماری ایران که مدام از خود زاده شده و پرورش یافته است؛ بنابراین چنین آثاری فاقد هویت قومی، ملی و مذهبی ما است، در این پژوهش ما در پی شناخت مفهوم هویت معماری اسلامی مساجد و بررسی ویژگیها و الگوهای زنده در مساجد شاخص صفویه اصفهان هستیم.یکی از دلایل پرداختن به این مبحث وجود معماری نامطلوب مساجد معاصر است که با توجه به اهمیت جایگاه مسجد و کارکردهای متنوعی که در جامعه اسلامی دارد، و عدم شناخت سازندگان آن با ویژگیها و الگوهای معماری اصیل ایرانی (و هم چنین عدم آشنایی درست از زندگی انسانی که قرار است این فضا پاسخ گوی نیازهای معنوی و مادی او باشد)، در خور توجه است؛ لذا این نقیصه نیاز به تدوین الگوهایی جامع و بی زمان را برای این عنصر مهم معماری، آشکار میسازد.

هویت معماری ایرانی اسلامی، مسجد