بررسی مولفه های کالبدی اثرگذار بر تکوین بناهای عبادی با تحلیل جلوه های قدسی معماری در قرن ۵و۶ ه. ق. در ایران با رویکرد بازخوانی معنا

عبادتگاه ها جزو کهن ترین بناهایی میباشند که در سراسر جهان و همه فرهنگها شناخته شده اند. معماری بناهای عبادی از قدیم، در ایران موردتوجه بوده است. کنکاش و پژوهش در ابعاد مختلف نحوه پیدایش و ویژگیهای ساختاری این بناها در معماری ایران، برای شکل دادن به عناصر متعالی نهفته در آنکه بعد پنهان معماری این بناها را برای انسان قابل درک و لمس میکند، بسیار حائز اهمیت است. ساختار بناهای عبادی ایرانی از ویژگیهای عرفانی و همچنین بومی و محلی منحصربه فرد برخوردار است که بازتاب آن در بعد روحانی انسان مشهود است. بیگمان فهم ارزشهای اصلی معماری، موکول به درک بیان خاص روحنواز هنری و درونی و معنایی آن است که تنها با موانست با آثار درک میشود . ازآنجاکه به صورت موضوعی به معماری بناهای عبادی در زمان و مکان خاص پرداخته شده ولی مولفه های تاثیرگذار بر کلیات بناهای عبادی ایرانی که آنها را در طی قرون مختلف همچنان باعظمت و باشکوه و خاص حفظ میکند، موردبررسی قرار نگرفته؛ در این مقاله کاربردی با ذکر نمونه هایی از عبادتگاه های ایران در قرنهای پنجم و ششم هجری قمری و کنکاش در ویژگیهای کالبدی و تحلیل این بناها، به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی مولفه های قدسی اثرگذار در ساختار و فرم آنها برای بالا بردن کیفیت روحانی و دریافت ارزشهای واقعی معماری بناهای عبادی پرداخته میشود؛ یافته های تحلیلی این مقاله، به بازشناخت مولفه های ارتقادهنده معماری بناهای عبادی ایران منجر میگردد تا بتوان راهکاری ارائه داد برای خلق بناهایی با ویژگیهای بنیادی و تاثیرگذار در جامعه امروز ایران که نمایانگر جلوه های معنوی باشند.

Keywords:

بناهای عبادی , معماری ایرانی , جلوه های قدسی معماری , مولفه های کالبدی طراحی , بازخوانی معنا در معماری.