عرفان امیری آذر - کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران، دانشگاه تهران، ایران.
آرزو حسین پور - کارشناسی ارشد بازسازی پس از سانحه، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

سرزمین کرمان در طی تاریخ خود همواره یکی از مآمن ها و پناهگاه ها برای نحله های فکری و دینی و از مکانهای مناسب برای تجدید حیات و سازماندهی شورش های مذهبی و همچنین شکل گیری گروه ها و فرقه های مختلف بوده است. در حالی که اکثر مردم این شهر مسلمان هستند اما پیروان ادیان و فرقه های مختلف در آن در کنار مسلمانان و با مسلمانان به راحتی و در کمال صلح و آرامش زندگی میکنند . تعدد فرق موجب شده با آنکه محلات اقلیت نشین نیز وجود دارد اما ساکنین محلات از پیروان مذاهب گوناگون باشند. در این مقاله به بررسی علل انتخاب کرمان از سوی پیروان ادیان مختلف و سپس تاثیرات همنشینی این ادیان بر شکل و ساختار محلات کرمان پرداخته شده است. برای پاسخ به پرسش اول از روش تحقیق کیفی و با رویکرد توصیفی تاریخی در مطالعات کتابخانه ای و روش داده بنیاد در مصاحبه های عمیق و برای پاسخ به پرسش دوم از روش توصیفی تحلیلی در برداشت های میدانی استفاده شده است. در مورد پرسش اول نتایج حاکی از آن است که جغرافیای منطقه، وضعیت اقلیمی، فرهنگ آزاداندیشی و آزادی بیان و روحیه و استعداد کرمانیها در پذیرش ادیان جدید، تساهل و تسامح، وجود اقوام مقاوم و سرسخت در برابر حکومت مرکزی، محبوبیت حکامی خاص و تلاششان در جهت ترویج یک مذهب، کمبود بودجه از طرف حکومت مرکزی، قرارگیری بر سر راه های مراودات فرهنگی با هند و خلیجفارس، نگریستن به دین از دریچه معنویت و فرهنگ خاص شهر کرمان که طی تاریخ آن و به دلایلی که مورد بررسی قرار گرفته است به وجود آمده در این مورد تاثیرگذار بوده است بطوریکه مانع از ایجاد کشمکش میان پناهجویان دینی جدید و دیگر ساکنین شهر می شده است. در پاسخ به سوال دوم مشاهده گردید که این همنشینی نتوانسته مانع از بوجود آمدن تفاوت شکلی و ساختاری محلات شهر شود. شکل کالبدی هر محله تحت تاثیر فرهنگ دینی اکثریت مذهبی ساکن در آن شکل گرفته است و تفاوت های ساختاری در شکل و کالبد محلات مختلف شهر کرمان را موجب گردیده است اما این تفاوت کالبدی تاثیری در ایجاد تفاوت در سبک زندگی پیروان ادیان مختلف نگذاشته است.

همنشینی ادیان، محله زرتشتیان، محله یهودیان، محله مسلمانان، کرمان