بررسی روشهای چپیره سازی گنبد در میراث معماری ایران

Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: Persian
View: 520

This Paper With 12 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

ICACU01_0407

تاریخ نمایه سازی: 17 مرداد 1400

Abstract:

پوشش گنبد در ایران پیشینه ای دیرینه دارد. کمبود چوبهای استوار و کشیده که در حقیقت عنصر اصلی پوشش تخت است، سبب شده است که پوشش سغ و گنبد رواج پیدا کند و به خصوص در دهانه های وسیع تر جای پوشش تخت را بگیرد. فضایی که گنبد آن را پوشانده است گنبدخانه نامند. گنبدخانه دارای سه بخش است. بشن (هیکل گنبد)، قسمتی که گنبد بر روی آن سوار میشود . چپیره، بخش واقع میان بشن و گنبد را گویند و تنه گنبد، که شامل خود سازه گنبد میشود. در معماری ایران، اغلب گنبدها بر روی زمین های چهارگوش یا هشت گوش قرار گرفته اند. ازآنجاکه قرارگیری مقطع نزدیک به دایره گنبد به فضای چهارگوش بشن، به صورت مستقیم امکان پذیر نیست و مشکلات سازه ای در انتقال بار گنبد ایجاد میکند، معماران ایرانی برای نزدیک نمودن شکل چهارگوش به دایره، از عناصری واسط استفاده نموده اند که به این تغییر شکل، چپیره سازی گفته میشود که پرداختن به آن ضرورت و اهمیت دارد. هدف این مقاله، معرفی و بررسی روشهای چپیره سازی گنبد در میراث معماری ایران می باشد. روش جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسنادی بوده و همچنین روش تحلیل اطلاعات به صورت تحلیل محتوا میباشد . نتایج به دست آمده نشان میدهد، چپیره سازی شامل گوشه سازی، شکنج و دمغازه است. گوشه سازی تبدیل زمینه ۴ به ۸ و شکنج تبدیل زمینه ۸ به دایره و دمغازه تبدیل زمینه ۴ به دایره است. گوشه سازی به دو روش اسکنج و ترمبه (چوبی، فیل پوش، پتکین و پتکانه) صورت گرفته و شکنج به دو روش تاق بندی و کاربندی صورت گرفته است.

Authors

محمدصادق طاهرطلوع دل

دانشیار عضو گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران

سینا کمالی تبریزی

دانشجوی دکترای معماری، دانشکده مهندسی معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران