نجمه حیدری همدانی - گروه معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
امید دژدار - گروه معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

هدف این پژوهش تحلیل ابعاد مختلف حس مکان و بدست آوردن شاخص های عوامل موثر در ایجاد حس مکان در محیط های آموزشی می باشد. بنابراین، در جهت بدست آوردن شاخص های موثر در ایجاد حس مکان محیط های آموزشی، در اولین گام در پیشینه به جمع آوری بخشی از پژوهش های از پیش انجام شده توسط محققین اقدام شده است. پس از گردآوری این پژوهشها پژوهشگر تلاش بر تحلیل دست آوردهای سایر پژوهشگران کرده است، که پس از بررسیهای انجام شده این تحلیل ها، طبقه بندی شده است. که با این دسته بندی پژوهشگر توانسته است به یک چهارچوب نظری دست پیدا کند. روش تحقیق در این پژوهش با توجه به ماهیت آن از روش غیر آزمایشی از طریق پیمایشی و زمینه یابی (مقطعی) به صورت کیفی میباشد. و در آن سه جامعه آماری بررسی خواهد شد. در بخش اول ، به تحلیل پرداخته و آزمون آماری نیز به عمل آمده است. با توجه به آزمون آماری بدست آمده و ترتیب اثر دادن نتایج آزمون آماری در چهارچوب نظری، چهارچوب مفهومی استخراج شده است. در جمعبندی دیگری عوامل شکل دهنده حس مکان در محیط های آموزشی به شکل مدل ارائه می شود . چهارچوب مفهومی، همان چهارچوب نظری استخراج شده بر اساس فاکتورهای موثر در ایجاد حس مکان میباشد، با این تفاوت که نتایج آزمون آماری و رابطه کل به جزء هم در آن موثر است. و ارتباط تنگاتنگ انسان با محیط هم لحاظ شده است. جهت بررسی تاثیر عوامل محیطی و عوامل انسانی بر ایجاد حس مکان در محیط های آموزشی از آزمون t تک گروهی استفاده شده است. در صورتی که میزان t مثبت و معنادار باشد، نشان دهنده تاثیر زیاد عوامل محیطی و عوامل انسانی بر ایجاد حس مکان در محیط های آموزشی محل تحصیل نمونه های آماری می باشد. درنهایت می توان نتایج حاصل شده را بدین صورت عنوان کرد، عوامل محیطی در سطح کلان و میانی، نسبت به سطح خرد رابطه قوی تری با ایجاد حس مکان در محیطهای آموزشی دارند. و هم چنین عوامل انسانی در دو سطح کلان و خرد، نسبت به سطح میانی رابطه قویتری با ایجاد حس مکان در محیطهای آموزشی دارند.

ویژگی های کالبدی، حس مکان، محیط های آموزشی، عوامل انسانی، عوامل محیطی