شیما دادفر - استادیار،گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد فارسان،فارسان،ایران
زهراسادات طباطبائی - دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران

ایران و هند دارای مشترکات فرهنگی هنری بسیاری میباشند. این اشتراکات را میتوان نتیجه ارتباط گسترده و همزیستی تاریخی این دو تمدن بزرگ دانست. اولین بار سبک معماری هندو، ایرانی با بنای مساجد شروع شد، سپس دامنهء آن به مقابر گسترش یافت و در اندک زمانی روح فراگیر این سبک، کالبد قصرها و کاخهای سلاطین راجپوت و دیگر حکام هندو را به تسخیر خود درآورد و برای ابد در جسم این ساختمانها ساکن گردید و آنها را باروح هنر اسلامی عجین ساخته است. در گفتار پیش رو، تاثیرپذیری معماری مساجد هندی از معماری مساجد اولیه اسلامی، معماری غنی و باسابقه طولانی در هند، قبل از ورود اسلام و معماری تمدنهای اسلامی پیشرفته در همسایگی هند مانند ایران پرداخته شده است. جستار حاضر، تجلی معماری اسلامی در مساجد هند با روش توصیفی تاریخی و تکیه بر دادههای کتابخانه ای در دستور کار خویش قرار داده است. یافته های پژوهش مشتمل بر تحقیقات و عناصر مشترک معماری در بنای مساجد دو تمدن ایران و هند حاصلشده و در پی آن نتیجه حاصله جمع بندی مقایسه ای مسجد جامع اصفهان و مسجد جهان نما دهلی پرداخته شده است.

معماری اسلامی، مسجدجامع اصفهان، مساجد هند، مسجد جامع دهلی