مجتبی برهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری در دانشگاه شهاب دانش
محمد حمانی قصبه - عضو هیئتعلمی دانشگاه شهاب دانش در قم

حس تعلق به مکان همواره از اهمیت ویژه ای برای استادکاران و معماران با معماری ایرانی اسلامی برخوردار بوده است. حس تعلق به مکان درواقع سطح بالاتری از حس مکان هست که به واسطه ان انسان خود را جزئی از محیط می داند. حس تعلق را می توان برایند سه عامل فرد، محیط و دیگران دانست. در واقع حس هایی همچون مکان و فضا می توانند عاملی تفکیک کننده بنایی صرفا با عنوان سرپناه از بنایی با عنوان معماری باشند. در این راستا مسجد شیخ لطف الله اصفهان به عنوان نمونه ای شاخص برای تحلیل نقش معماری ایرانی اسلامی در ایجاد حس تعلق در یک بنای مذهبی انتخاب شده است. این مسجد یکی از شاهکار های معماری در ایران می باشد که به سبب برخی ویژگی های خاص از اهمیت ویژه ای در میان دیگر مساجد برخوردار است. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی در وهله اول سعی بر شناخت معماری ایرانی اسلامی و حس تعلق و سپس بررسی این موارد و تاثیر ان در مسجد شیخ لطف الله داریم. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که مولفه های نمادی و سمبولیک و همچنین مکانی نقش عمده و به سزایی در ایجاد حس تعلق در افراد مراجعه کننده به این مکان دارند. به طوری که افراد مراجعه کننده به دلیل تاثیر پذیری از این بنا سعی در بازگشت مجدد به این بنا را دارند.

معماری ایرانی اسلامی، مکان، تعلق خاطر، مسجد شیخ لطف الله