مهدی یزدان پناه - استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی عمران، دانشگاه گرمسار، گرمسار، ایران

همواره بین شرایط جوی و مشخصات حمل ونقلی رابطه ای معنادار وجود دارد. هرچند مطالعات گسترده ای در زمینه ی اثر ویژگیهای حمل ونقلی بر شرایط محیطی و جوی انجام شده، پژوهش های کمتری در زمینه ی تاثیر این عوامل محیطی بر میزان تردد وسایل نقلیه صورت گرفته است. هدف این مطالعه ارائه ی رابطه ای بین میزان تردد اتوبوس های برون شهری به عنوان تابعی از شرایط جوی و وجود ریزگردها است. به این منظور دو نوع مدل رگرسیونی خطی همفزون و غیرهم فزون از نوع مدل با متغیرهای مجازی (ANCOVA Model) پرداخت گردید. جهت ساخت مدلها از اطلاعات هواشناسی (میانگین دما، میانگین رطوبت، میانگین بارندگی، تعداد روزهای بارانی میانگین فاصله دید در زمان وجود ریزگردها و ساعات آفتابی) و تردد محور اهواز-آبادان استفاده شده است. نتایج نشان میدهد با افزایش میانگین فاصله دید تردد اتوبوسها افزایش می یابد (هرچه گردوغبار سنگین تر باشد، کاهش بیشتری در میزان تردد اتوبوسها رخ میدهد). افزایش میانگین رطوبت و ساعات آفتابی باعث تردد کمتر اتوبوس ها میشود (در روزهای گرم و مرطوب تمایل مسافران به استفاده از اتوبوس کاهش یافته است). همچنین براساس ضرایب برآورد شده از مدل با متغیرهای مجازی میتوان نتیجه گرفت که پدیده ی گردوغبار با فاصله ی دید بیش از ۳۰۰۰ متر تاثیر معناداری بر تردد اتوبوسهای برون شهری ندارد و در مواقعی که این پدیده کاهش فاصله ی دید زیر ۳۰۰۰ متر را سبب شود بر تردد اتوبوس های برونشهری در محور اهواز-آبادان موثر است.

تردد اتوبوس برونشهری، ریزگرد، شرایط آب وهوایی، مدل رگرسیون خطی کلاسیک .