وحید پران - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد استهبان، استهبان، ایران
محمدباقر اصلاحی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد استهبان، استهبان، ایران

ازجمله سیاستهای موثر و حساس توسعه شهری را میتوان برنامه های مداخله در بافتهای کهن شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند. درحالیکه شالوده و بافت کهن بسیاری از شهرهای ایران با ارزش های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی کشور همخوانی دارند، تدوین سیاستهای منسجم و جامع مداخله در این بافتها به شدت مورد غفلت قرارگرفته است. بدینسان یکی از نکات بسیار مهم شناسایی، ترکیب و تعامل عملکردهای بناهای مختلف بافتهای فرسوده، در قالب مجموعه ای واحد و منسجم است که نیازهای فعلی جامعه را پاسخ دهد. بررسی ابعاد کالبدی شیوه های مداخله در بافت، باعث پیوند و انسجام بافتهای تاریخی با محوطه پیرامون خود، خواهد شد. برای این منظور لازم است متغیرها و مولفه های تاثیرگذار بر فرسودگی در بافتهای قدیمی شناسایی شده و میزان تاثیرگذاری هر یک از این مولفه ها سنجیده شود، تا در صورت وجود تفاوت آشکار در وضعیت سنجش شده با وضع مطلوب، نسبت به تدوین راهکارهای مناسب جهت ارتقاء و بهبود مولفه های مداخله در بافت تاریخی اقدام گردد. در این پژوهش کوشش شده تا با برسی نظریات و تجارب مختلف درزمینه شیوه های مداخله در بافت قدیمی و فرسوده شهری که با روشی توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است، نسبت به تدوین مولفه های مداخله در بافت قدیم شهر شیراز اقدام شود. بدینسان ابتدا به شناسایی و ویژگیهای بافت قدیم و فرسوده پرداخته و عوامل موثر بر فرسودگی بررسی میشود و سپس نگاهی به تاریخچه طراحی در بافت قدیم ایران و جهان انداخته شده و درنهایت ضوابط طراحی در بافت های قدیم شهری و روشهای مداخله در آن بیان شده است.

بافت قدیم ، بافت فرسوده، شیوه های مداخله، ضوابط طراحی