امید سقاپور - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران گرایش زلزله دانشگاه شهیدچمران اهواز

مناطق ساحلی ، جائیکه بسیاری از تاسیسات بندری و لنگر گاه ها به صورت متراکم در کنار هم قرار گرفته اند، بیشترین امکان روانگرائی را در ژاپن دارند. بعد از زلزله ۱۹۶۴ نیگاتا ژاپن ، بسیاری از محققین و مهندسین تلاش های فراوانی را به منظور درک مکانیزم روانگرائی به انجام رسانیدند و نتیجتااستانداردها و ضوابط طراحی را به منظور مقابله با فجایع مصیبت بارناشی از روانگرائی منتج از زلزله تهیه نمودند. ازآن تاریخ به بعد اقدامات مقابله با روانگرائی به طور قابل ملاحظه ای در طراحی و اجرا پیشترفت نموده اند.با این وجود روانگرائی کماکان یک مفهوم پیچیده و نه کاملا قابل درک محسوب می شود. کارهای تحقیقاتی به منظور اتخاذ تدابیر پیشگیرانه واقدامات متناسب ، بهینه و منطقی علیه روانگرائی همچنان نیازمند مطالعه و بررسی های بیشتری می باشد.در این نوشتارروشی بر پایه شتاب معادل زلزله و N معادل خاک منطقه برای تعیین پتانسیل و حدود روانگرایی منجر به خسارت تبیین گردید.پتانسیل روانگرایی با استفاده از مقدار (ضریب اطمینان دربرابر روانگرایی) تعیین می گردد. اگر از یک کوچکتر باشد دراینصورت خاک روانگرا محسوب می گردد. اگر فق بخشی از لایه خاک روانگرا باشد ، در این حالت ارزیابی اقدامات اصلاحی مورد نیاز می بایست بر پایه بررسی های کلی به ترتیبی انجام گیرد که معلوم شود آیا این میزان روانگرایی باعث آسیب دیدگی تاسیسات می شود یا خیر ، همچنین خرابی ناشی از لغزش پی ، نشست و تغییر شکل جانبی سازه ها نیز مد نظر قرار گیرد. در صورت نیاز به تحلیل پیچیده تر ، اندر کنش سازه ، خاک ، آب و تحلیل پاسخ دینامیکی زلزله قابل استفاده است و با این ترتیب می توان با تشخیص اثربخشی اقدامات اصلاحی اثرات مخرب روانگرایی را تا حد خدمت پذیری قابل قبول سازه کاهش داده و از سازه بهره برداری ایمن نمود.

زلزله، مهندسی عمران، سازه های دریایی