مهدی محمدزاده - استاد دانشکده هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
محمد خزایی - استاد دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
ابوالفضل عبداللهی فرد - استادیار دانشکده هنرهای صناعی ، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
علیرضا عزیزی یوسفکند - دانشجوی دکتری هنرهای اسلامی. دانشکده هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

کلیسای سنت استپانوس تبریز، ازجمله بناهایی است که حداکثر سطوح خارجی و داخلی آن با انواع تزئینات مختلف آراسته و تقدس داده شده است. در میان انبوه تزئینات، چندین کتیبه شاخص مشابه شمایل های کلیسا با ترکیب و فاصله مشخص، بر روی دیوارهای بیرونی کلیسا در چهار جهت اصلی قرارگرفته است. بااتصال مجازی این کتیبه ها به همدیگر، یک فرم خاص و معنادار شکل میگیرد که به لحاظ فرمی یک صلیب را تشکیل داده و به لحاظ محتوایی دارای ارتباط و از هم گرفتگی معنایی زیادی میباشند. این رمزنگاری و پنهان کاری صلیب بهواسطه کتیبه ها در میان انبوه نقوش برجسته، ضرورت این پژوهش را برای واکاوی و بررسی فرم و محتوای آن ایجاب کرده و مسئله اصلی پژوهش فوق میباشد. بر این اساس در ابتدا واکاوی معانی نمادها در کتیبه ها صورت گرفت، سپس تحلیل و بررسی این کتیبه ها بر اساس آرای بینامتنیت از منظر ژرار ژنت در جهت خوانش روابط فیمابین کتیبه ها به لحاظ ارتباط فرم و محتوای بین آن ها برای تایید فرم صلیب مجازی صورت میگیرد.این پژوهش از نوع کیفی محسوب شده و روش گردآوری داده ها در این پژوهش مطالعات کتابخانهای ، بررسی میدانی از طریق مشاهده عینی بوده و روش پژوهش به شیوه توصیفی و تحلیلی میباشد و در پی پاسخ به سوالهای زیر است:-۱آیا انتخاب، ترکیب بندی، چینش و پنهان کاری این کتیبه ها آگاهانه بوده و از پیوند مجازی آنها به همدیگر، یک صلیب مجازی به لحاظ فرمی تشکیل میشود؟-۲ارتباط بین این کتیبه ها به لحاظ فرم و محتوایی به چه شیوه است و آیا آگاهانه این انتخاب در دو محور افقی و عمودی صلیب صورت گرفته و به لحاظ محتوایی بر تشکیل صلیب مجازی تاکیددارند؟

تبریز،کلیسای سنت استپانوس، صلیب پنهان، بینامتنیت، ژرار ژنت