سیده معصومه ابطحی - دانشجوی دکتری گروه طراحی شهری ، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلام ی ، تبریز ، ایران
حسن ستاری ساربانقلی - دانشیار گروه معماری و شهرساز ی ، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز ، ایران

امروزه بدلیل روند رو به رشد جمعیت شهری مسئله تامین و احساس امنیت شهری با توجه به جایگاه این حس در میان نیازهای اساسی انسان، یکی از مهمترین دغدغه های شهرسازان و شهروندان است. در این میان ساختار کالبدی و فضایی شهر ها به عنوان پییچده ترین زیستگاه های بشری نقش بسیاری در تامین و ایجاد حس امنیت دارند و برنامه ریزان و طراحان و مدیران شهری نیازمند استفاده از روش های نوین برای تسهیل و تدقیق تصمیم گیری های مدیریتی و اجرایی به منظور ارتقاء حس امنیت اجتماعی دارند. تکنیک چیدمان فضا یکی از روش های تقریبا نوینی است که به بررسی ارتباطات فضایی و بیان گرافیکی آن ها و تجزیه و تحلیل روابط فضاها با یکدیگر می پردازد تا نشان دهد ترتیب قرارگیری فضاها نقش مهمی در میزان استفاده از آن و به تبع آن تامین امنیت فضاهای شهری دارد. این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی با استفاده از نرم افزار DEPTH MAP محلات شهری مورد مطالعه را مورد تحلیل قرار داده و در مطالعه پیش رو با استفاده از این تکنیک و به کارگیری آن در دو محله تاریخی)حسینیه و یدی بوروغ( در شهر زنجان پرداخته شده و در نهایت نتایج حاصل به صورت جداول و نمودارهایی به تصویر کشیده شده است. در نتیجه بررسی ها حاصل می شود که محلات دارای بافت تاریخی با بافت کالبدی ارگانیک خود امنیت بیشتری را برای استفاده کنندگان از فضا به ارمغان خواهند آورد و یا محلات شهری با بافتی از پیش طراحی شده امنیت بیشتری دارند و چه راهکار هایی برای افزایش این نیاز اساسی انسان در فضای شهر میتوان ارائه داد.

چیدمان فضا، امنیت شهری، محلات حسینیه و یدی بوروغ زنجان، نرم افزار DEPTH MAP