ژیلا حسینی نژاد - پژوهشگر- پژوهشکده مدیریت بحران- مجتمع دانشگاهی آمایش وپدافند غیر عامل- دانشگاه صنعتی مالک اشتر
مهدی نوری - رییس مرکز مدیریت بحران
اکرم برزگر بفرویی - مدیریت بحران
حانیه نورالهی - پژوهشگر دانشگاه مالک اشتر
امیر بهنام بقائی فر - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری

وضعیت وخیم شهروندان موصل که در پی اشغال و ویرانی این شهر از سوی داعش مجبور به ترک موطن شده ­اند و حال پس از آزادی این شهر خواستار بازگشت و بازسازی خانه ­ها و دیارشان هستند، دلیل انجام طراحی یک مجموعه اسکان موقت (اردوگاه) برای بی خانمان شدگان این شهر شد. مکان جانمایی این طرح در کرانه های رود دجله قرار دارد. با وجود اینکه این طرح یک پروژه معماری با قرابت به مباحث شهرسازی و بازسازی پس از سانحه است و موضوعاتی مانند تبیین روش ­شناسی تحقیق آن­گونه که در طرح­های پژوهشی مرسوم است، در آن نمی­ گنجد، اما کوشش شده تا با مبنا قرار دادن روش کاربرمحور دو موضوع «زمینه استفاده از این طرح» و همچنین «نیازهای کاربران» در این طرح استفاده شود. به این ترتیب که با مرور ادبیات مرتبط با اسکان اضطراری و موقت و تجارب اسکان پس از سوانح، عمده الزامات و نیازهای کاربران تشخیص داده شد. بر این اساس عوامل مرتبط با زمینه طراحی مانند رعایت فواصل و الزامات در محل استقرار طرح و ویژگی­ های شهرسازی و معماری ریشه­ دار در فرهنگ و اقلیم شهر موصل و همین­طور تجهیزات موردنیاز برای برپایی این مجموعه اسکان موقت به علاوه سرانه­های فضا برای افراد استخراج شد. به منظور ارائه بهتر خدمات اردوگاه در دو عرصه مجزا طراحی شد. عرصه اول که «کمک های اولیه بشردوستانه» نامیده می شود، وظیفه پذیرش، مراقبت، واکسیناسیون، شناسایی، یافتن افراد خانواده، اقوام و خویشان را در محیطی جمعی دارد. عرصه دوم طرح که «منطقه بازگشت به شهر» نامیده می شود، بنا دارد تا پناهجویان را تا زمان آمادگی شرایط شهر و منازل در واحدهای مستقل اسکان دهد.

اسکان موقت, اردوگاه, بی خانمان شدگان, پناهجو, جنگ, شهر موصل, داعش