فرزانه ناصریان - دانشجوی کارشناسی ارشد، آزمایشگاه بیومواد، گروه مهندسی و علوم زیستی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، تهران، تهران، ایران
عبدالرضا شیخ مهدی مسگر - استادیار، آزمایشگاه بیومواد، گروه مهندسی و علوم زیستی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، تهران، تهران، ایران
زهرا محمدی - استادیار، آزمایشگاه بیومواد، گروه مهندسی و علوم زیستی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، تهران، تهران، ایران

نانوذرات اکسید روی از دو مسیر متفاوت از طریق فرایند رسوب­نشانی سنتز شدند و تاثیر متغیرهای فرایند بر ساختار، اندازه و خواص ضدباکتریایی نانوذرات بررسی شد. ریخت­شناسی و ساختار بلوری به­وسیله میکروسکوپ الکترونی روبشی نشر میدانی (FESEM) و پراش پرتو ایکس (XRD) مطالعه شد. تصاویر FESEM نشان داد نانوذرات سنتز­شده بدون عامل پایدارکننده و در دمای عملیات حرارتی بالاتر، دارای اندازه ذرات در محدوده ۱۲۰-۲۰ نانومتر بودند؛ درحالی که اندازه نانوذرات سنتزشده با عامل پایدارکننده در دمای پایین­تر در محدوده ۷۰-۱۰ نانومتر قرار داشت. از مسیر سنتز حاوی عامل پایدارکننده برای ورود یون مس استفاده شد. نتایج پراش پرتو ایکس نشان داد افزودن مقادیر کم یون مس (Zn۰.۹۷Cu۰.۰۳O) منجر به ورود این یون در ساختار بلوری اکسید روی خواهد شد؛ درحالی­که در مقادیر بالاتر (Zn۰.۹۵Cu۰.۰۵O)، علاوه بر اکسید روی، فاز اکسید مس نیز تشکیل می­شود. آزمون ضدباکتریایی در برابر باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس نشان داد که نانوذرات اکسید روی دوپ­شده با غلظت پایین یون مس، از فعالیت ضدباکتریایی بالاتری برخوردارند؛ بنابراین، نانوذرات اکسید روی دوپ­شده با یون مس می­توانند به عنوان عامل ضدباکتریایی جدید در کاربردهای پزشکی مورد استفاده قرار گیرند.  

نانوذرات اکسید روی, اکسید روی دوپ شده با یون مس, عامل ضد باکتریایی