نقش عوامل ژئوپلیتیکی انسانی و فرهنگی بر راهبرد دفاعی ج.ا.ایران از مبداء سرزمینی عراق

عوامل ژئوپلیتیکی به ۷ دسته (طبیعی، انسانی و فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، نظامی، و علم و فناوری، زیست محیطی) تقسیم می گردند. در این مقاله فقط عوال انسانی و فرهنگی بررسی می-شود. هر عامل انسانی و فرهنگی که در تعامل با قدرت در سیاست مورد استفاده قرار گیرد، عامل ژئوپلیتیکی است. ژئوپلیتیک سیاستی است که دیکته می کند و سپس راهبرد دفاعی بر مبنای آن تدوین می گردد. این مقاله فقط عوامل ژئوپلیتیکی انسانی و فرهنگی را در چارچوب جغرافیا، سیاست و قدرت که بر راهبرد دفاعی ج.ا.ایران در برابر تهدیدهای نظامی امنیتی تاثیرگذار باشند را بررسی می نماید. این پژوهش به روش زمینه ای موردی انجام گردیده و از نوع کاربردی می-باشد، روش جمع آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای بوده و جامعه نمونه ۷۳ نفر، که با استفاده از روش های تحلیل خبرگی، تحلیل شده است. هدف از آن دستیابی به نقش عوامل ژئوپلیتیکی انسانی و فرهنگی بر راهبرد دفاعی ج.ا.ایران از مبداء سرزمینی کشور عراق می باشد. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که ۱۸ عامل ژئوپلیتیکی انسانی و فرهنگی در قالب بسترهای قوت زا، فرصت آفرین، ضعف ساز و تهدیدزا بر راهبرد دفاعی ج.ا.ایران موثر هستند. علائق مشترک انسانی و فرهنگی به ترتیب اولولیت در عراق عبارتند از: نژاد- ملیت- قومیت و مذهب. در ایران عبارتند از: مذهب- انقلابی گری- ملیت- قومیت. ترتیب اولویت علائق مشترک ایران و عراق همسان نمی باشد، ج.ا.ایران دولت سازی را در عراق خوب انجام داده اما در حوزه ملت سازی عراق موفق عمل نکرده است، به همین دلیل بین دو ملت ایران و عراق شکاف ایجاد شده است.

Keywords:

ژئوپلیتیک , راهبرد دفاعی , تهدیدات , عوامل انسانی و فرهنگی