عباس عموری - قائم مقام انتشارات علمی و فرهنگی

چکیده شمایل‎نگاری از جمله هنرهای عامه‎ است که در فرهنگ ایرانی توانست، واقعه عاشورا را با فرهنگ بصری پیوند بزند و روایت شفاهی را به روایت تصویری بدل سازد. نقالان با شاعری بر سر هر کوچه و بازار پرده‎ها را برای مخاطبان می‎خواندند و پیام و فرهنگ عاشورایی را با نغمه‎سرای سینه به سینه و نسل به نسل منتقل می‎کردند. این هنر را روزی می‎توانستیم در همه جا ببینیم و از آن استفاده کنیم، اما امروز دیگر خبری از آن نیست. هم‎چنین شمایل‎نگاران، شمایل مربوط به این واقعه را به ترسیم در آوردند تا در امکان مقدس و منازل بر دیوارها نصب شوند و نقالان با پرده‎خوانی و ارتباط نفس به نفس با مخاطبان همانند تئاترهای روحوضی و شیبه‎خوانی واقعه را شرح دهند. در این مقاله شمایل‎نگاری امام حسین (ع) و وقایع ظهر عاشورا براساس شمایل‎نگاری بر پرده‎ها مورد تحلیل به روش فرم فرای صورت گرفته است. نتایج به دست آمده حکایت از این داشت که پرده‎ها ضمن بیان احساسات شمایل‎نگار، توانسته‎اند با مخاطبان ارتباط برقرار کنند. این ارتباط چنانچه با روایت شفاهی همراه شود مخاطبان ضمن ابراز احساسات، پرده‎ها را به سان شیء مقدس می‎انگارند که واسطه میان آنان با واقعه کربلا خواهد بود. کلیدواژه‎ها: شمایل‎نگاری، تحلیل فرم، کربلا، واقعه عاشورا، امام حسین (ع)

کلیدواژه‎ها: «شمایل‎نگاری», «تحلیل فرم», «کربلا», «واقعه عاشورا», «امام حسین (ع)»