شهرام مهدی پور عطائی - عضو هیئت علمی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران
مریم محمدی - پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران

در این مقاله به معرفی ساختار و خواص غشای تبادل پروتون نفیون به­عنوان رایج ترین غشای استفاده­شده در فرایندهای الکتروشیمیایی و جداسازی پرداخته شده است. بدین منظور، در ابتدا خانواده غشاهای پرفلوئوروسولفونیک اسید معرفی شده که نفیون مهم ترین عضو آن است. سپس، مراحل سنتز نفیون همراه با جزئیات و چالش ها و نیز ساختار نفیون و شکل­شناسی آن در مرحله بعد بحث و بررسی شده است. روش نام گذاری انواع غشاهای نفیون براساس مشخصه وزن معادل نیز ارائه شده است. در ادامه به وزن مولکولی و عوامل موثر بر عملکرد و خواص نفیون پرداخته شده است. خواص و مشخصه های غشای نفیون از جمله جذب آب، پایداری شیمیایی، رفتار گرمایی، خواص مکانیکی و عوامل موثر بر آن، رسانش پروتون و سازوکارهای حاکم بر رسانش در این پلیمر بحث شده­اند. در نهایت، معایب غشاهای نفیونی اعم از نداشتن قابلیت کارکرد در دمای زیاد و رطوبت کم و قیمت زیاد نیز ارائه شده است. در این راستا، راهکارهای پیشنهادی پژوهشگران برای بهبود خواص و رفع معایب در دو بخش اصلاح غشاهای نفیونی و تهیه غشاهای جدید جایگزین شرح داده شده است. نگاهی مختصر بر کاربردهای نفیون، روش های تهیه غشا، فعال­سازی و نگه­داری آن و همچنین غشای نفیون تجاری ساخت شرکت Dupont نیز انجام گرفته است. قابل ذکر است، این مطالب با تمرکز بر کاربرد آن در غشای تبادل پروتون پیل سوختی ارائه ­شده است.

نفیون, ساختار, خواص, کاربرد, غشای تبادل پروتون پیل سوختی