سهیل ایگدری - دانشیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
عطا مولودی صالح - دانشجوی دکترا گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

این مطالعه با هدف یافتن صفات ریختی برای تفکیک گونه های جنس Cobitisدر ایران با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد ۶۵ قطعه از رودخانه  های سفیدرود(C. saniae)، سیاه (C. faridpaki)، ملوسجان(C. linea) و گاماسیاب (C. avicennae) توسط الکتروشوکر صیدو برای استخراج داده  های حاصل از شکل بدن بر روی عکس های گرفته شده در نرم افزار tpsDig۲، تعداد ۱۴ نقطه لندمارک تعریف و رقومی  سازی شد. داده های حاصل پس از آنالیز پروکراست با استفاده از آنالیزهای تجزیه به مولفه های اصلی (PCA)، آزمون واریانس چندمتغیره تجزیه همبستگی کانونی (MANOVA/CVA) و آنالیز خوشه ای (CA) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین گونه های مورد مطالعه از لحاظ شکل بدنی حاصل از آنالیز MANOVA/CVAتفاوت معنی داری وجود دارد (۰۰۱/۰p <). نتایج آنالیز خوشه ای نیز گونه C. avicennae را در یک خوشه و جدا از سه گونه دیگر قرار داد. نتایج همچنین آشکار کرد که اعضای این جنس با تغییر در ارتفاع بدن، اندازه سر و موقعیت پوزه، طول ساقه دمی و جایگا های باله های پشتی، مخرجی و سینه ای خود را با شرایط زیستی در زیستگاه های مختلف سازگار نموده اند. 

آنالیز خوشه ای, جویبارماهی خاردار, شکل بدن, ریخت سنجی