حسن رنجبر - پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران
بهرام سلیمی - پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران

اندازه گیری و تعیین میزان پرتوزایی آلفا و بتای کل در آب به دلیل خطرات رادیوبیولوژیکی آنها در همه جوامع و کشورهای دنیا اهمیت فراوانی داشته و جزئی از اهداف سازمان های استاندارد و بهداشت عمومی است. اندازه گیری همزمان ذرات گسیلنده آلفا و بتا در آب با شمارنده سوسوزن مایع یکی از بهترین روش های شمارش است. در این روش به دلیل همپوشانی طیف آلفا و بتا، ارزیابی میزان تداخل آلفا و بتا و سطح مناسب PSA در شمارش نمونه بسیار مهم است. هدف از این تحقیق اندازه گیری میزان پرتوزایی آلفا و بتای کل تعدادی از آب های بطری شده با نام های تجاری مختلف و مقایسه آنها با حد مجاز و استانداردهای بین المللی است. برای رسیدن به این هدف این کار در دو فاز انجام می شود. در فاز اول با استفاده از دو محلول استاندارد امرسیوم-۲۴۱ و استرانسیوم-۹۰ با اکتیویته ۲۱ و ۴۰ بکرل پارامترهای تداخل آلفا و تداخل بتا مشخص و سطح مناسب PSA به دست می آید. در فاز دوم ۱۰ نمونه آب بسته بندی شده با نام های تجاری مختلف توسط دستگاه شمارنده سوسوزن مایع مدل ۱۲۲۰Quantulus مورد تحلیل و شمارش قرار می گیرد. نتایج مقدار PSA مناسب برای اندازه گیری پرتوزایی آلفا و بتای کل در آب را ۱۱۰ تعیین کردند و نتایج حاصل از شمارش نمونه، پرتوزایی mBq/l ۴۱-۶۲ را برای آلفای کل و mBq/l ۵۷-۸۵ را برای بتای کل نشان می داد که با مقایسه حدود استاندارد زیر حد مجاز قرار دارند.

تداخل آلفا و بتا, سطح PSA, پرتوزایی آب, شمارنده سوسوزن مایع